سردرد و سرگیجه دو علامت رایج هستند که ممکن است به صورت همزمان یا جداگانه در افراد مختلف رخ دهند. این دو علامت می‌توانند نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشند یا به دلیل عوامل محیطی و سبک زندگی ایجاد شوند. درک ارتباط بین سردرد و سرگیجه می‌تواند به تشخیص بهتر علت‌ها و ارائه راهکارهای درمانی مؤثر کمک کند.
سردرد چیست؟
سردرد یک احساس درد یا ناراحتی در ناحیه سر، گردن یا شانه‌هاست که ممکن است در اثر عوامل مختلف مانند فشار عصبی، بیماری‌ها یا تغییرات فیزیولوژیکی ایجاد شود.
انواع سردرد:
سردرد تنشی: ناشی از استرس یا تنش عضلانی.
میگرن: سردرد شدید و ضربان‌دار که با علائمی مانند حساسیت به نور یا صدا همراه است.
سردرد خوشه‌ای: درد شدید در یک طرف سر که معمولاً با اشک‌ریزی یا گرفتگی بینی همراه است.
سردرد ناشی از مشکلات سینوسی یا فشار خون.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه حس عدم تعادل یا چرخش محیط اطراف است که ممکن است به دلیل مشکلات گوش داخلی، مغز یا سیستم عصبی ایجاد شود.
انواع سرگیجه:
سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم (BPPV): معمولاً به دلیل تغییر وضعیت سریع سر.
سرگیجه ناشی از مشکلات گوش داخلی.
سرگیجه ناشی از مشکلات مغزی یا عصبی.
ارتباط بین سردرد و سرگیجه
سردرد و سرگیجه می‌توانند به دلایل مختلفی با یکدیگر ارتباط داشته باشند:
1- میگرن و سرگیجه
میگرن یکی از شایع‌ترین علل ارتباط بین سردرد و سرگیجه است. در برخی افراد، میگرن با سرگیجه یا احساس عدم تعادل همراه است که به آن میگرن وستیبولار گفته می‌شود.
2- فشار خون پایین یا بالا
فشار خون پایین ممکن است باعث سرگیجه شود و فشار خون بالا نیز می‌تواند سردرد ایجاد کند. در برخی موارد، این دو علامت با هم ظاهر می‌شوند.
3- کم‌آبی بدن
کمبود مایعات می‌تواند باعث کاهش جریان خون به مغز شود که منجر به سردرد و سرگیجه می‌شود.
4- مشکلات گردن یا ستون فقرات
تنش عضلانی در گردن یا مشکلات مهره‌های گردنی می‌تواند باعث سردرد و سرگیجه همزمان شود.
5- عفونت یا بیماری‌های ویروسی
برخی عفونت‌ها، مانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا، ممکن است باعث سردرد و سرگیجه شوند، به ویژه اگر گوش داخلی تحت تأثیر قرار بگیرد.
6- سکته مغزی یا مشکلات عروقی
در موارد نادر، سرگیجه و سردرد می‌توانند نشانه‌های اولیه سکته مغزی یا مشکلات جدی در خون‌رسانی به مغز باشند.
7- اضطراب و استرس
اضطراب می‌تواند به طور همزمان باعث تنش عضلانی (و در نتیجه سردرد) و اختلالات در سیستم تعادلی (سرگیجه) شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سردرد و سرگیجه به صورت مکرر یا شدید رخ دهند، نیاز به ارزیابی پزشکی دارند. موارد زیر هشداردهنده هستند:
سردرد شدید و ناگهانی.
سرگیجه‌ای که با از دست دادن تعادل یا افتادن همراه باشد.
مشکلات گفتاری، تاری دید یا ضعف عضلانی.
تب بالا همراه با سردرد و سرگیجه.
سردرد یا سرگیجه‌ای که به درمان پاسخ نمی‌دهد.
راهکارهای درمانی
- درمان میگرن
- مصرف داروهای مسکن یا پیشگیرانه طبق تجویز پزشک.
- اجتناب از عوامل محرک مانند استرس، نور شدید یا برخی غذاها.
- مدیریت فشار خون
- اندازه‌گیری منظم فشار خون.
- مصرف داروهای تنظیم‌کننده فشار خون در صورت نیاز.
- جلوگیری از کم‌آبی
- مصرف مایعات کافی در طول روز.
- فیزیوتراپی یا تمرینات گردن
- کمک به کاهش تنش عضلانی و بهبود گردش خون در گردن.
- مدیریت اضطراب
- استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و یوگا.
- درمان بیماری‌های گوش داخلی
در صورت وجود مشکلات وستیبولار، پزشک ممکن است داروها یا روش‌های درمانی خاصی را تجویز کند.
سخن پایانی
سردرد و سرگیجه می‌توانند به دلایل مختلفی با یکدیگر مرتبط باشند. در حالی که برخی از این دلایل بی‌ضرر هستند و با استراحت یا درمان‌های خانگی رفع می‌شوند، برخی دیگر ممکن است نیازمند مداخله پزشکی باشند. آگاهی از عوامل مؤثر و مشورت با پزشک در صورت نیاز، می‌تواند به پیشگیری از مشکلات جدی‌تر کمک کند.
