فنوفیبرات (Fenofibrate) یک داروی رایج برای کاهش چربی‌های خون است که به گروه داروهای فیبرات تعلق دارد. این دارو با کاهش سطح تری‌گلیسرید و کلسترول بد (LDL) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) به کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی کمک می‌کند. فنوفیبرات معمولاً برای بیمارانی تجویز می‌شود که نمی‌توانند با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی و ورزش، سطح چربی خون خود را کنترل کنند.
چگونه فنوفیبرات عمل می‌کند؟
فنوفیبرات با فعال کردن یک گروه از پروتئین‌ها به نام گیرنده‌های فعال‌شونده پروکسیزوم (PPAR-α)، متابولیسم چربی‌ها در کبد را بهبود می‌بخشد. این عملکرد منجر به کاهش تولید چربی‌های مضر و افزایش حذف آن‌ها از جریان خون می‌شود.
موارد مصرف فنوفیبرات
فنوفیبرات برای درمان شرایط زیر تجویز می‌شود:
هیپرلیپیدمی: افزایش غیرطبیعی چربی‌های خون.
هیپرتری‌گلیسریدمی: افزایش سطح تری‌گلیسرید خون.
کاهش خطر بروز پانکراتیت در بیمارانی که سطح تری‌گلیسرید آن‌ها بسیار بالا است.
پیشگیری از عوارض ناشی از چربی خون بالا، مانند بیماری‌های قلبی و سکته.
نحوه مصرف فنوفیبرات
- این دارو معمولاً به صورت قرص یا کپسول عرضه می‌شود.
- بهتر است همراه غذا مصرف شود تا جذب بهتری داشته باشد.
- دوز معمول روزانه: 145 میلی‌گرم، اما ممکن است بسته به شرایط بیمار تغییر کند.
- مصرف دارو باید دقیقاً طبق تجویز پزشک باشد.
عوارض جانبی فنوفیبرات
مانند هر دارویی، فنوفیبرات نیز ممکن است عوارضی داشته باشد. برخی از عوارض شایع و جدی عبارت‌اند از:
عوارض شایع
- مشکلات گوارشی: تهوع، استفراغ، اسهال یا درد معده.
- سردرد.
- افزایش آنزیم‌های کبدی (در آزمایش خون).
- عوارض کمتر شایع اما جدی
درد یا ضعف عضلانی: ممکن است نشانه آسیب عضلانی (میوپاتی) باشد.
- التهاب کبد یا پانکراس.
- مشکلات کلیوی.
- واکنش‌های آلرژیک: خارش، بثورات پوستی یا تورم.
در صورت بروز علائمی مانند زردی پوست یا چشم‌ها، تغییر رنگ ادرار یا درد شدید عضلانی، مصرف دارو را متوقف کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی فنوفیبرات
فنوفیبرات ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد. مهم‌ترین تداخلات عبارت‌اند از:
داروهای رقیق‌کننده خون (مانند وارفارین): ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
استاتین‌ها (مانند آتورواستاتین): مصرف هم‌زمان می‌تواند خطر میوپاتی و آسیب عضلانی را افزایش دهد.
داروهای دیابت (مانند متفورمین): ممکن است سطح قند خون را تغییر دهد.
داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (مانند سیکلوسپورین): ممکن است خطر آسیب کلیوی را افزایش دهد.
موارد احتیاط در مصرف فنوفیبرات
در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی یا کبدی شدید منع مصرف دارد.
زنان باردار یا شیرده نباید از این دارو استفاده کنند.
بیمارانی که سابقه سنگ صفراوی دارند باید با احتیاط مصرف کنند، زیرا فنوفیبرات ممکن است خطر تشکیل سنگ‌های صفراوی را افزایش دهد.
پیشگیری از عوارض دارویی
آزمایش‌های منظم خون برای بررسی عملکرد کبد و کلیه.
اطلاع‌رسانی به پزشک درباره تمامی داروهای مصرفی.
اجتناب از مصرف الکل، زیرا ممکن است عوارض کبدی را تشدید کند.
نتیجه‌گیری
فنوفیبرات یک داروی مؤثر برای کنترل چربی خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی است. اما به دلیل احتمال بروز عوارض و تداخلات دارویی، مصرف آن باید تحت نظر پزشک و با رعایت دستورات دقیق انجام شود. در کنار مصرف دارو، تغییر سبک زندگی از جمله رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم نیز تأثیر بسزایی در کنترل چربی خون خواهد داشت.
