همه ما گاه به گاه شاهد کبودی ها روی بدن مان هستیم. گاهی این کبودی ها به دلیل ضربه بر روی پوست ظاهر می شوند . اغلب کبودی ها نیازی به نگرانی ندارند و خود به خود بهبود پیدا می کنند. ولی بعضی کبودی ها هم نشانه مشکلی جدی هستند. بهتر است تفاوت این دو را بدانید. در این مقاله از وبسایت دکتر مهناز شکروی با دلایل کبود پوست آشنا خواهید شد .
کبودی چیست؟
کبودی یک روند طبیعی در عملکرد بدن، طی پاسخ به هر گونه آسیب و ضربه وارده است. در این روند، وقتی به نقطه‌ای ضربه می‌خورد، رگ‌های خونی کوچک نزدیک به ناحیه آسیب‌دیده پاره می‌شوند و محتویات خود را خالی می‌کنند. این گونه است که رنگ ناحیه آبی تیره تا سیاه پیدا می‌کند و بعد در روند بهبودی به حالت سبز متمایل به زرد تغییر رنگ می‌دهد.
کبودی اغلب وقتی اتفاق می افتد که رگ های خونی در زیر پوست آسیب می بینند. خون از رگ پاره شده خارج می شود و در زیر پوست انباشته می گردد. همین امر منجر به تغییر رنگ پوست می شود.
کبودی بدن در اثر ضربه
معمولاً کبودی بدن که با رنگ‌ها‌ی سیاه یا آبی در زیر پوست شناخته می‌شوند، در اثر ضربه اتفاق می‌افتند. با وارد شدن ضربه بافت‌های بدن آسیب دیده و رگ‌های خونی پاره می‌شوند و خون در زیر سطح پوست جمع میشود. این نوع کبودی در هر سنی ممکن است، رخ دهد و غالباً با درد همراه هستند. در صورتی که این کبودی‌ها معمول هستند و جایی برای نگرانی ندارند، اما در صورتی که روند بهبودی به طرز مشکوکی کند است یا درد غیرقابل تحمل است، حتماً به پزشک مراجعه کرده و برای درمان اقدام کنید.
برای درمان کبودی‌هایی که در اثر ضربه ایجاد می‌شوند شما می‌توانید برای کاهش تورم از کیسه‌ی یخ استفاده کنید. کیسه‌ی یخ را با یک پارچه بپوشانید تا از قرار دادن یخ به صورت مستقیم روی پوست خودداری کرده باشید و به مدت ۱۵ دقیقه یخ را روی اندام آسیب‌دیده‌ی خود قرار دهید. ناحیه کبود شده را استراحت دهید و در صورت امکان آن را بالاتر از قلب خود قرار دهید. برای کاهش درد از مسکن‌هایی مانند استامینوفن استفاده کنید و از مصرف داروهایی مانند آسپرین یا ایبوپروفن خودداری کنید. اگر کبودی‌ها روی دست، بازوها یا پاها قرار دارند لباس‌های بلند بپوشید تا از کبودی‌ها محافظت کرده باشید.
علت کبودی بی دلیل روی بدن
کبودی بی دلیل پوست بسیار شایع است و نسبتاً سریع هم بهبود می‌یابد بااین‌حال اگر کبودی ادامه‌دار شود، غیرمعمول به نظر برسد و یا تغییر اندازه دهد باید به دنبال یک بیماری زمینه‌ای یا عوامل دیگری باشید. برخی از دلایل احتمالی کبودی بی دلیل پوست عبارت‌اند از:
● افزایش سن
کبودی در افراد مسن به دلیل تغییرات پوستی و کاهش سطح کلاژن ایجاد می شود. سالخوردگی باعث نازک شدن لایه چربی محافظ در پوست می شود و این بدان معنا است که افراد مسن بیشتر از جوانان مستعد کبودی هستند .90 درصد از کبودی در پاها و بازو و به ندرت در گردن ، گوش، باسن و یا کف پا مشاهده می شود.
● صدمات ورزشی
صدمات ورزشی از مواردی است که هنگام ورزش رخ می دهد.
صدمات ورزشی شامل استخوان های شکسته، فشار، دررفتگی، تاندون های پاره شده و تورم عضلات است.
● ترومبوسیتوپنی
ترومبوسیتوپنی به شمارش پلاکت ها گفته می شود که پایین تر از حد طبیعی است و می تواند در اثر شرایط مختلفی ایجاد شود. علائم آن بسته به شدت بیماری متفاوت است؛ و می تواند شامل کبودی های قرمز، بنفش یا قهوه ای، بثورات با نقاط کوچک قرمز یا بنفش، خونریزی بینی، خونریزی لثه، خونریزی طولانی مدت، خون در مدفوع و ادرار، استفراغ خونین و خونریزی شدید قاعدگی باشد.
● عوارض جانبی برخی داروها و مکمل ها
مصرف برخی از داروها و مکمل ها باعث نازک شدن رگ های خونی می شوند . به گفته پزشکان مصرف آسپرین ، برخی دارو های ضد انعقادی و آنتی بیوتیک ها می تواند مشکلاتی را در لخته شدن خون ایجاد کند.
همچنین مصرف مکمل هایی مانند جینکوبیلوبا ، زنجبیل و زردچوبه نیز که خاصیت رقیق کنندگی خون دارند که ممکن است به راحتی باعث کبودی پوست شوند . به همین علت مصرف این مکمل ها نباید به صورت دائمی باشد و همچنین در صورت مصرف داروهای لاغری ، از زنجبیل با احتیاط مصرف شود.
داروهای معروف رقیق‌کننده خون
- وارفارین (warfarin)
- هپارین (Heparin)
- ریواروکسابان (Rivaroxaban)
- دابیگاتران (Dabigatran)
- آپیکسابان (Apixaban)
- آسپیرین (aspirin)
●سوءمصرف الکل و بیماری کبدی
سوءمصرف الکل، عامل مهمی در بروز بیماری‌های کبدی مانند سیروز است. سیروز و دیگر بیماری‌های کبدی به‌آرامی باعث تضعیف عملکرد کبد می‌شوند.
پیشرفت بیماری‌های کبدی می‌تواند تولید پروتئین‌هایی را که به لخته شدن خون کمک می‌کنند، قطع کند.
درنتیجه فرد مبتلا به بیماری‌های کبدی ممکن است دچار خونریزی‌های بیش‌ازحد شده و یا به‌راحتی دچار کبودی بدن شود. از دیگر عوارض بیماری کبدی، خارش شدید، احساس خستگی زیاد، مریضی، پاهای متورم، ادرار تیره‌رنگ و چشم یا پوست زردرنگ است.
بیماری‌های کبدی قابل‌درمان هستند، خصوصا اگر خیلی زود توسط پزشک تشخیص داده شوند. اگر الکل مصرف می‌کنید، باید بلافاصله پس از مشاهده علائم بیماری‌های کبدی، مصرف آن را قطع کنید. پزشک می‌تواند برای درمان، از ترکیب داروها و توصیه‌های لازم برای تغییر سبک زندگی استفاده کند.
● کمبود ویتامین
ویتامین‌های خاصی در لخته شدن خون و بهبودی بدن کمک می‌کنند. کمبود ویتامین C موجب بیماری اسکوروی میشود. این بیماری موجب خونریزی لثه، زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند و خونریزی سریع میشود.
ویتامین K در لخته شدن خون مؤثر است. نوزادان تازه متولد شده دارای سطح کمی ویتامین K در بدن خود هستند. وقتی که به نوزادان دارو تزریق می‌کنند (بدون ویتامین K) ممکن است خونریزی شدید یا کبودی زیاد ایجاد شود. افراد بالغی که سطح ویتامین K در بدن آن‌ها پایین است هم ممکن است متوجه کبودی‌های ناگهانی در بدن خود شوند.
● سرطان
افزایش ناگهانی خونریزی و کبودی می‌تواند نشانه‌ی سرطان باشد. سرطان‌هایی بر خون و مغز استخوان تأثیر می‌گذارند مانند سرطان خون می‌توانند باعث ایجاد کبودی شوند. بیمار همچنین ممکن است خونریزی در لثه را تجربه کند. اکثر سرطان‌ها قابل درمان هستند به ویژه اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند. بیماران نباید اجازه دهند که ترس مانع از شروع درمان آن‌ها شود و فورا باید به پزشک مراجعه کنند. شیمی درمانی، داروها و جراحی می‌توانند روش‌هایی درمانی مفیدی باشند.
● دیابت
یک بیماری متابولیکی است که بر توانایی بدن در تولید یا استفاده از انسولین تاثیر می گذارد.
گرچه دیابت خود باعث کبودی نمی شود، اما می تواند زمان بهبودی را کند کرده و باعث شود کبودی بیش از حد طبیعی طول بکشد.
● واسکولیت
واسکولیت به گروهی از بیماری‌ها گفته میشود که موجب التهاب رگ‌های خونی می‌شوند. افزون بر افزایش خونریزی و کبودی، فرد ممکن است تنگی نفس، بی‌حسی و زخم در اندام‌ها، ایجاد توده‌های پوستی یا لکه‌های بنفش بر روی پوست را تجربه کند. نوع درمان با توجه به شدت واسکولیت و این که در چه ناحیه‌ای از بدن ایجاد شده است مشخص خواهد شد. داروهایی که برای درمان واسکولیت توصیه می‌شوند، شامل استروئید‌ها هستند.
● کمبود پلاکت
پلاکت ها از عوامل مهم در ایجاد لخته خون می باشند. کمبود این سلول باعث اختلال در روند انعقاد خون می شود. شمارش سلول های پلاکت با استفاده از آزمایش CBC امکان پذیر است. کاهش سطح پلاکت ممکن است در صورت اختلالات کبدی، اختلالات ژنتیکی و غیره رخ دهد. کاهش سطح پلاکت باعث ادامه خونریزی در هنگام خونگیری و ایجاد کبودی دست می شود.
اگر بعد از نمونه برداری دچار کبودی دست شدیم، چیکار کنیم؟
اگر بعد از نمونه برداری در ناحیه مد نظر دچار کبودی دست شده اید توصیه می شود در چند ساعت اول از کمپرس یخ در محل نمونه برداری استفاده کنید . برای این کار کمپرس سرد را (مانند بسته‌ی یخ یا بسته‌ی سبزی‌های منجمد) باید ۳۰-۲۰ دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید تا روند بهبود تسریع و از میزان ورم کاسته شود. یادتان باشد هرگز یخ را به طور مستقیم روی پوست قرار ندهید. به جای این کار باید آن را در یک حوله بپیچید و روی کبودی بگذارید.
پس از گذشت ۲ روز، برای درمان کبودی محل مورد نظر با استفاده از یک حوله گرم (به مدت ۱۰ دقیقه و دو تا سه بار در روز) به بهبود جریان خون در ناحیه کبود شده کمک کنید. این کار سرعت جذب خون در پوست را افزایش می دهد. در نتیجه، از شدت کبودی دست کاسته می شود.
البته توجه داشته باشید انجام این اعمال روند بهبودی را تسریع می بخشد و در صورت انجام ندادن این اعمال نیز کبودی خود به خود درمان می شود.
جمع بندی
در بیشتر موارد، کبودی بدن به صورت ناگهانی یک ناراحتی خفیف بر اثر عوامل ژنتیکی یا یک بیماری جزئی‌ا‌ست و اغلب بی‌خطر یا به‌طور کامل قابل‌درمان است. بااین‌حال، کبودی‌ها می‌توانند یک علامت هشداردهنده هم باشند. علامتی که خبر از یک اختلال یا بیماری در اعضای بدن یا رگ‌های خونی می‌دهند بنابراین بهتر است که تغییرات در ایجاد کبودی‌های بدن را نادیده نگیریم و مراجعه به پزشک را در دستور کار قرار دهیم.
مقاله بالا از وبسایت دکتر مهناز شکروی به شما کمک کرد تا اطلاعاتی را در مورد علل کبودی بدن کسب نمایید ؛ چنانچه در این مورد سوالی برایتان پیش آمده می توانید در بخش تماس با ما از دکتر مهناز شکروی بپرسید .
