سیستم ایمنی بدن نقش دفاع از بدن را در مقابل عوامل و میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا دارد. این نقش برای حفظ سلامت عمومی بدن و پیشگیری از بیمار شدن بسیار مهم و حیاتی است. با وجود این مراقبت دائمی، گاهی عوامل خارجی وارد بدن شده و افراد را بیمار می‌کنند.
هیچکس بیماری را دوست ندارد، به همین دلیل است که باید سیستم ایمنی خود را برای مقابله با بیماری ها به خصوص کرونا آماده نگه داریم. راز تقویت سیستم ایمنی بدن آنچنان هم که فکر می کنید، پیچیده نیست. اگر از خود مراقبت کنید، سیستم ایمنی نیز از خودش مراقبت می کند. در ادامه می خواهیم درباره عادت های سالمی صحبت کنیم که با انجام روزانه ی آنها می توانید سیستم ایمنی بدنتان را قوی و آماده نبرد نگه دارید.
تعریف سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن سیستمی پیچیده و در نهایت دقیق می باشد که نقش اصلی آن دفاع بدن در برابر عفونتها ، کاهش خطر گسترش تومورها و بیماری های خود ایمن می باشد. این سیستم شامل گلبول های سفید ، بافت ها و مولکولهای محلول در خون می باشد.
راه های طبیعی تقویت سیستم ایمنی بدن
تقویت سیستم ایمنی یعنی کمک به بدن برای مقابله بهتر با عوامل مزاحم خارجی! این عوامل می‌توانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و… باشند. برخی افراد به دلایل ژنتیکی، بیماری یا مصرف داروهای خاص، سیستم ایمنی ضعیفی دارند. چنین افرادی باید تحت نظر پزشک بوده و روند درمانی خود را از طریق مصرف دارو و مراقبت‌های بهداشتی ادامه دهند.
در مقابل این افراد هم کسانی قرار دارند که سیستم ایمنی آنها فعالیت غیر عادی داشته و گاهی به اندام‌ها و بخش‌های بدن به عنوان عوامل خارجی بیمار کننده حمله می‌کند. این مسئله باعث ایجاد بیماری‌های خودایمنی می‌شود. چنین افرادی هم لازم است حتما برای کنترل عملکرد سیستم ایمنی خود با پزشک مشورت کنند.
به طور کلی برای تقویت سیستم دفاعی بدن برای همه افراد روشهای زیادی وجود دارد. بخشی از آن وابسته به دارو و بررسی‌های پزشکی است. اما برای تقویت سیستم ایمنی بدن به روش طبیعی نکات زیر را رعایت کنید:
1-خواب کافی و تقویت سیستم ایمنی
خواب و ایمنی بدن بسیار به هم وابسته هستند. در حقیقت خواب ناکافی یا بی کیفیت می‌تواند شما را ضعیف و بیمار کند. یک مطالعه که بر روی ۱۶۴ بزرگسال سالم انجام شد، نشان داد افرادی که در هر شبانه روز کمتر از ۶ ساعت می‌خوابند بیشتر از افرادی که ۶ ساعت یا بیشتر می‌خوابند، به سرماخوردگی دچار میشوند. استراحت کافی می‌تواند ایمنی طبیعی بدن شما را افزایش دهد. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند که در هنگام بیماری بیشتر استراحت کنید تا بدن با تقویت سیستم ایمنی خود بتواند بهتر با بیماری مبارزه کند.
توصیه می‌شود که بزرگسالان هر شب ۷ ساعت یا کمی بیشتر، جوانان ۸ تا ۱۰ ساعت و کودکان و نونهالان حدود ۱۴ ساعت بخوابند. این مقدار خواب به عملکرد بهتر سیستم ایمنی افراد کمک می‌کند. اگر در خوابیدن مشکل دارید، سعی کنید در ساعات پایانی شب از تلفن‌های هوشمند، تلویزیون و کامپیوتر که نور آبی ساطع می‌کنند دور باشید. این نور می‌تواند ریتم شبانه روزی یا چرخه طبیعی خواب را مختل کند. برای داشتن خواب راحت لازم است که در یک اتاق کاملا تاریک خنک بخوابید و سعی کنید در ساعات مشخصی به رختخواب رفته و از آن خارج شوید.
2-داشتن رژیم غذایی سالم برای تقویت سیستم ایمنی بدن
غذا یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی روزمره است و هیچ چیز به اندازه‌ی غذا روی سلامت جسم و روح ما تاثیرگذار نیست. برای تقویت تک‌تک سیستم‌ها و دستگاه‌های بدن، به داشتن رژیم غذایی سالم توصیه می‌شود.
مواد مغذی که از غذاها دریافت می‌کنید به خصوص غذاهای گیاهی مثل میوه‌ها، سبزیجات و ادویه‌ها، برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن بسیار ضروری هستند. بسیاری از غذاهای گیاهی نیز خواص ضدویروسی و ضدمیکروبی دارند که به بدن کمک می‌کند با عفونتها مبارزه کند.
به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده است که ادویه‌هایی مثل میخک، پونه کوهی، آویشن، دارچین و زیره‌ی سبز، خواص ضدمیکروبی و ضد باکتریایی دارند که مانع از رشد باکتری‌ها و قارچ‌های مضر در بدن میشوند.
علاوه بر این، مواد معدنی مثل زینک، آهن، سلنیوم، مس و ویتامین‌های A، C، E، B6 و B12 که از مواد غذایی سالم دریافت می‌کنید، مواد مغذی هستند که سیستم ایمنی بدن برای انجام وظایف خود به آنها نیاز دارد. هر کدام از این مواد نقشی حیاتی در حفاظت از عملکرد سیستم ایمنی بدن دارند.
پروتئین هم برای سلامت سیستم ایمنی بدن بسیار لازم است. آمینواسیدهای موجود در پروتئین، سلول‌های ایمنی بدن را می‌سازند و از آن محافظت می‌کنند. صرف نظر کردن از مصرف این ماده‌ی غذایی باعث می‌شود که توانایی بدن برای مبارزه با عفونتها بسیار کاهش پیدا کند.
وقتی می‌خواهید رژیم غذایی مناسبی برای حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن داشته باشید، غذاهای گیاهی را بیشتر در رژیم غذایی خود بگنجانید. انواع میوه‌ها و سبزی‌ها را به سوپ‌ها، خوراک‌ها، اسموتی‌ها و سالادها اضافه کنید. هویج، کلم بروکلی، اسفناج، فلفل دلمه‌ای قرمز، زردآلو، مرکبات مثلا پرتقال، گریپ‌فروت و نارنگی، توت‌فرنگی و… از بهترین منابع ویتامین A و C هستند. انواع مغزها و دانه‌ها هم پروتئین، ویتامین E و زینک مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند.
بهترین منابع زینک و پروتئین شامل انواع غذاهای دریایی، گوشت بدون چربی، مرغ و… است.
3- پرهیز از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی
عاداتی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و سوء مصرف مواد مخدر رابطه مستقیمی با ضعف سیستم ایمنی بدن و بیماری‌های تنفسی دارند. ثابت شده است که سیگار کشیدن و استعمال دخانیات ظرفیت ریه‌های شما را کاهش می‌دهد و سلول‌های داخلی دستگاه تنفسی را از بین می‌برد. این سلول‌ها برای مبارزه با ویروس‌هایی که از طریق دهانه بینی وارد میشوند بسیار مهم هستند. لازم به ذکر است اگر به هر یک از این موارد وابسته هستید، اعتدال را رعایت کنید زیرا ترک ناگهانی آنها نیز می‌تواند خطرناک باشد.
4-انجام ورزش منظم برای تقویت سیستم ایمنی بدن
ورزش سرآمد همه کارهاست! نه تنها به کاهش استرس و بهبود خواب (که هر دو به تقویت سیستم ایمنی کمک می کنند) منتهی می شود، بلکه یکی از قدرتمندترین تقویت کننده های سیستم ایمنی به شمار می آید.
فعالیت بدنی به بهبود حرکات ریه و کاهش مقدار چربی در مجاری هوایی کمک می کند. همچنین با افزایش تعداد گلبول‌های سفید، بهبود گردش خون و عملکرد قلبی عروقی بر سیستم ایمنی بدن تاثیر مثبت می گذارد.
به خاطر داشته باشید که هر گونه ورزشی بهتر از بی تحرکی است! مجبور نیستید به باشگاه بروید و می توانید در خانه یا فضای بیرون ورزش کنید!
دست کم 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط و چند روز در هفته توصیه می شود. برای اینکه بیشترین بهره را از تمرینات ورزشی ببرید، اگر برایتان امکان‌پذیر است، آن را به فضای باز منتقل کنید. وقت گذراندن در طبیعت برای بهبود وضعیت روحی بسیاری مفید است، فشار خون را کاهش می‌دهد، التهاب را کم می‌کند و باعث سلامت سیستم ایمنی بدن می‌شود. ضمنا ورزش کردن در فضای باز و برخورداری از تابش آفتاب، باعث افزایش سطح ویتامین D در بدن می‌شود که نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن دارد.
5-کنترل استرس برای تقویت سیستم ایمنی بدن
استرس طولانی‌مدت منجر به افزایش سطح هورمون استروئید کورتیزول می‌شود. بدن در هنگام استرس کوتاه مدت (زمانی که بدن در واکنش «مبارزه یا فرار» قرار می‌گیرد) به هورمون‌هایی مانند کورتیزول متکی است. هنگامی که سطح کورتیزول به طور مداوم بالا باشد، در اصل مانع از فعالیت سیستم ایمنی و انجام وظیفه برای محافظت از بدن در برابر تهدیدات احتمالی میکروب‌ها مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌شود.
تکنیک‌های موثری برای کاهش استرس وجود دارد. نکته اصلی این است که آنچه را که برای شما مناسب است پیدا کنید. مدیتیشن، نوشتن وقایع روزانه و هر فعالیتی که از آن لذت می‌برید (مانند ماهیگیری، بازی گلف یا طراحی) را می‌توانید برای کاهش استرس تجربه کنید. سعی کنید حداقل یک فعالیت برای کاهش استرس را در طول روز انجام دهید. وقت ندارید؟ با کارهای کوچک شروع کنید. هر روز پنج دقیقه را برای سرگرمی اختصاص دهید و در صورت امکان آن را افزایش دهید.
جمع‌بندی
سیستم ایمنی یکی از مهم‌ترین بخش‌های بدن انسان است که وظیفه‌ی مهمی را بر دوش دارد. این سیستم با کمک تمام اندام‌ها و اجزای تشکیل‌دهنده‌اش از بدن شما در برابر بیماری‌ها و آسیب‌ها حفاظت می‌کند. برای اینکه سیستم ایمنی قوی و سالمی داشته باشید، باید چند عادت مثبت را در خودتان ایجاد کنید. با کمی تغییر در سبک زندگی می‌توانید زندگی سالم‌تری را تجربه کنید و برای مبارزه با بیماری‌ها آماده‌تر باشید.
این عادت‌های سالم شامل ورزش، خوردن غذای سالم و مغذی و کارهایی مثل کنترل کردن بیماری‌های مزمن است. این عادت‌ها نه تنها باعث میشوند سیستم ایمنی قوی و سالمی داشته باشید، بلکه برای حفظ سلامت کلی بدن هم ضرورت دارند.
