به طور کلی در درمان دارویی جوش و آکنه از چند دسته دارویی استفاده می شود :
- آنتی بیوتیک ها
- داروهایی که برای کاهش ترشح چربی پوست تجویز می شوند
- لایه بردارها برای حذف سلول های مرده در سطح پوست
- هورمون تراپی یا درمان هورمونی
بهترین درمان برای آکنه ، ترکیبی از این چند گروه دارویی است که یا به صورت موضعی در محل ظهور جوش و آکنه استفاده می شود و یا به صورت خوراکی تجویز شود .
درمان سیستمیک (خوراکی)
درمان آکنه با توجه به تشخیص پزشک و البته بسته به شدت و اندازه سطح درگیر شده با آکنه که می تواند محدود به پوست صورت و یا کمی بیشتر مثل بازوها ، کتف و قفسه سینه شخص باشد ، انتخاب می شود .
در درمان هایی که نیاز به استفاده از مقدار زیادی داروی موضعی روی سطح وسیعی از پوست باشد ، بهتر است با یک درمان سیستمیک مثل یک قرص خوراکی که می تواند "آنتی بیوتیک" و یا "هورمونی" باشد ، آکنه و وسعت آن را کنترل کرد تا شخص مجبور به استفاده از داروهای موضعی به صورت مداوم در یک سطح خیلی وسیع نباشد .
بنابراین درمان سیستمیک و تجویز داروی خوراکی بسته به تشخیص پزشک ، بیشتر برای کسانی انتخاب می شود که در سطح وسیعی به آکنه دچار هستند .
درمان موضعی جوش و آکنه
درمان های موضعی جوش و آکنه ، انتخاب اغلب پزشکان برای افرادی است که با این اختلال مراجعه می کنند . این انتخاب طبیعتا به خاطر عوارض کمتری که نسبت به داروهای سیستمیک (خوراکی) دارند ،گزینه بهتر است .
عوارض مصرف آنتی بیوتیک ها در درمان جوش و آکنه:
- مقاومت آنتی بیوتیکی بدن
- عوارض گوارشی زیاد
- داروهایی مثل ایزوترتینوئین که اغلب با نام تجاری روآکوتان و یا آکوتان شناخته می شود عوارض زیادی روی کبد و حتی قدرت بینایی و شنوایی افراد دارند
- از جمله عوارض جدی استفاده از روآکوتان و آکوتان ، اختلال جدی در سلامت جنین است . بنابراین بانوانی که از این داروها استفاده می کنند باید صد در صد روش های مطمئنی برای جلوگیری از بارداری داشته باشند .
آنتی بیوتیک ها
گروه اول و پر مصرف داروها برای درمان جوش و آکنه ، آنتی بیوتیک ها هستند که می توانند به صورت :
- موضعی به شکل هایی مثل ژل یا محلول موضعی استفاده شوند که اغلب حاوی ترکیبات "اریترومایسین" یا "کلیندامایسین" برای این هدف درمانی می باشند.
- سیستمیک یا خوراکی مثل داکسی سایکیلین و ترکیبات دیگه ای که به شکل کپسول یا قرص خوراکی تجویز می شوند .
اما جالب است بدانید که تمام باکتری ها باعث ایجاد جوش و آکنه نمی شوند بلکه فقط چند نوع خاص از باکتری ها هستند که حتی در حالت عادی روی پوست همه ما وجود دارند و کارشان تقویت سیستم دفاعی سطحی پوست است ؛ اما در شرایط خاص همراه با ترشح زیاد چربی و جمع شدن سلول های مرده پوست ، منجر به ایجاد ضایعه ای به نام جوش یا آکنه می شوند که در این صورت نیاز به استفاده از آنتی بیوتیک به صورت موضعی یا خوراکی خواهیم داشت .
ترکیبات کاهنده ترشح چربی پوست
بعد از آنتی بیوتیک ها ، دسته دوم که در درمان جوش و آکنه تجویز می شوند ، گروهی از داروها هستند که کارشان کنترل و کاهش ترشح و تولید چربی یا سبوم در پوست است ؛ به این گروه "رتینوئیدها" گفته می شود و از جمله داروهایی که می توان به آن اشاره کرد ، داروی "ایزوتروتینوئین" با نام های تجاری روآکوتان و آکوتان می باشد . اغلب ، ترشح بیش از حد چربی یکی از فاکتورهایی است که باعث افزایش تعداد جوش در پوست (چه در صورت و چه در بدن) می شود . با تجویز این دارو به صورت سیستمیک (خوراکی) می توان ترشح چربی از غدد سباسه را کاهش داد ؛ اما مصرف این دارو با عوارض زیادی که دارد حتما باید با تجویز پزشک و همراه با کنترل دوره ای شرایط سلامتی بیمار و انجام تست های لازم (مثل تست های کبدی ) باشد.
کراتولیتیک ها (لایه بردارها)
گروه بعدی داروهای پرمصرف برای درمان آکنه و جوش ، لایه بردارها هستند که با نام "کراتولیتیک" شناخته می شوند .
لایه شاخی یا در واقع لایه ای که پُر از سلول های مرده سطحی پوست است ، به نام لایه "کراتینه" فقط توسط کراتولیتیک ها می تواند تجزیه و حذف شود . 2 ترکیب خیلی مهم در این دسته "اسید سالیسیلیک" و "بنزوئیل پِراُکساید" هستند . بنزوئیل پراکساید هرچند که جزو آنتی بیوتیک ها محسوب می شود ، اما به دلیل تاثیر خاصی که بر روی سلول های مرده سطحی پوست (یا همان کراتین ها) دارد ، و می تواند باعث تجزیه آن ها شود یک کراتولیتیک به شمار می آید .
در کنار آن سالیسیلیک اسید هم که یکی از بتا هیدروکسی اسیدهای معروف است ، می تواند به حذف سلول های مرده که یکی از دلایل اصلی تشکیل جوش و آکنه بر روی پوست است ، کمک کند .
هورمون تراپی (داروهای هورمونی)
دسته چهارم از داروهایی که برای درمان جوش و آکنه تجویز می شوند ، داروهایی هستند که به تنظیم و بالانس هورمون های جنسی در بدن آقایان و خانم ها کمک می کند .
یکی از دلایل ایجاد جوش می تواند به هم خوردن بالانس هورمونی بدن باشد و افزایش هورمون مردانه به نام "تستوسترون" چه در خانم ها و چه در آقایان باعث ایجاد جوش یا آکنه می شود .
2 گروه کلی داروها هستند که می توانند به تنظیم این هورمون ها کمک کنند :
- قرص های ضدبارداری بانوان : این قرص ها حاوی مقادیر کمی از استروژن یا همان هورمون جنسی بانوان هستند
- قرص های آنتی آندروژن یا ضد هورمون مردانه : این داروها به صورت انتخابی و با تجویز پزشک و فقط با نسخه ، برای جوش و آکنه هورمونی تجویز می شوند. مثل اسپیرونولاکتون .
انتخاب نهایی پزشک برای درمان دارویی جوش و آکنه چیست ؟
با توجه به این که شدت و علت جوش و آکنه همراه با باکتری پروپیونی آکنه در افراد متفاوت می تواند مختلف باشد ، توصیه یک نوع دارو درمانی برای همه ی افراد ، غیر ممکن است و پزشک مجبور می شود که برای افراد مختلف در شرایط متفاوت ، داروهای مختلفی را انتخاب کند و اغلب بهتر است به صورت ترکیبی ، چند ترکیب مختلف را در کنار هم داشته باشیم .
اغلب افرادی که جوش و آکنه را تجربه می کنند ، ترشح بالای سبوم و چربی در صورت و پوست بدنشان دارند که می تواند با تغییرات هورمونی تشدید پیدا کند . پس با استفاده از یک ترکیب کاهنده چربی پوست در کنار یک ترکیب لایه بردار ملایم را نیز توصیه می کنیم و البته چنانچه جوش و آکنه ظاهر شود ، قطعا باید از ترکیبات آنتی بیوتیک موضعی یا خوراکی برای کاهش التهاب و عفونت در محل جوش استفاده کنیم .
