یک داروساز و عضو انجمن علمی داروسازان ایران با اشاره به وضعیت اثربخشی هر یک از داروهای معروف کرونا، گفت: داروهای تخصصی فقط برای کسانی است که در بیمارستان بستری شده‌اند و مردم نباید به صورت خودسرانه این داروها را مصرف کنند.
دکتر مهناز شکروی در گفت‌وگو با ایسنا،
با اشاره به داروهای معروفی که برای درمان بیماری کووید-۱۹ مطرح می‌شوند، درباره میزان اثرگذاری آن‌ها، گفت: کرونا ویروس به خانواده وسیعی از ویروس‌ها با انواع متفاوت گفته می شود که نوع کووید-۱۹ از این خانواده برای اولین بار در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین شناسایی شد و تا امروز هیچ داروی اختصاصی برای درمان این بیماری تولید و عرضه نشده است.
وی افزود: باید توجه کرد که ۸۰ درصد مبتلایان به کووید-۱۹ فقط با درمان‌های حمایتی در منزل که شامل درمان‌های سنتی و درمان علامتی برای کاهش شکایت بیمار از تب، آبریزش بینی، بدن درد و ... است، بهبود یافته و نیازی به مراجعه به مراکز درمانی ندارند، اما ۱۵ درصد مبتلایان وضعیت‌شان وخیم شده و به اکسیژن نیاز پیدا می‌کنند. این افراد گروهی هستند که با درگیری التهابی در ریه به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. همچنین متاسفانه ۵ درصد از مبتلایان به بیماری کووید-۱۹ نیز به ونتیلاتور نیاز پیدا می‌کنند و بیشتر شامل سالمندان، افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی و... هستند.
شکروی ادامه داد: در نهایت طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی ۸۰ درصدی که وضعیت بیماری‌شان شدید نیست، تا حد امکان از مراجعه به مراکز درمانی خودداری کنند و طی دو هفته قرنطینه در منزل استراحت کنند، اما اگر به تنگی نفس و درد قفسه سینه دچار شدند، باید به بیمارستان مراجعه کنند.
در زمان قرنطینه خانگی نیازی به دارو درمانی نیست
وی با تاکید بر اینکه دارو درمانی را برای مبتلایانی انجام می‌دهیم که کارشان به بیمارستان برسد، گفت: در منزل و در قرنطینه خانگی نیازی به داروهای تخصصی نداریم و به هیچ وجه استفاده خودسرانه از داروهای تخصصی توصیه نمی‌شود، اما متاسفانه در ماه های گذشته به وفور با افرادی مواجه شده ایم که در فضای مجازی به دنبال دارو می‌گردند تا در منزل برای عزیزان‌شان استفاده کنند.
این داروساز ادامه داد: برای درمان مبتلایان بستری در بیمارستان از دو دسته دارویی استفاده می‌شود که بر اساس پروتکل‌های کمیته علمی ستاد کرونای وزارت بهداشت تایید شده است که یک گروه داروهای ضدویروس و گروه دیگر هم داروهای موثر بر سیستم ایمنی هستند.
رمدسیویر؛ فقط در بیمارستان و به شرط تجویز پزشک
شکروی با اشاره به وضعیت اثربخشی داروهای ضدویروسی که برای درمان کرونا معروف شده‌اند، گفت: متاسفانه در برخی موارد می‌بینیم که مردم به دنبال تامین این داروها از بازارهای غیر رسمی و غیرقانونی و حتی با قیمت‌های بسیار بالا هستند. یکی از این داروها، داروی تزریقی ضد ویروس رمدسیویر (remdisivir vial) است. استفاده از این دارو که البته در کودکان و زنان باردار مبتلا به کووید-۱۹ نتایج خوبی داده است، طبق آخرین مصوبه دارویی مهر ماه ۹۹ در پروتکل‌های وزارت بهداشت فقط با تجویز پزشک و در بیمارستان مجاز است.
وی گفت: طی ماه های گذشته دیده شده که این دارو متاسفانه در بازار غیر رسمی با قیمت‌های عجیب و غریب ۸۰ میلیونی و ۱۰۰ میلیونی عرضه شده، در حالیکه نوع ایرانی آن تولید شده و اثربخشی خوبی دارد که با قیمت یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در بیمارستان و با تجویز پزشک در اختیار بیماران قرار می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه داروهای تخصصی فقط برای کسانی است که در بیمارستان بستری شده‌اند و مردم نباید به صورت خودسرانه این داروها را مصرف کنند، افزود: داروی خوراکی فاویپیراویر (favipiravir tablet) نیز یکی از داروهایی است که به اسم درمان کرونا معروف شد و ابتدا در روسیه و آمریکا استفاده شد، اما طی آخرین پروتکل وزارت بهداشت در مهر ۹۹، این دارو از رژیم دارویی بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان‌ها به دلیل اثربخشی پایین خارج شد.
چه زمانی از کورتون ها برای بیماران کرونایی استفاده می شود؟
شکروی تاکید کرد: در آخرین مصوبه وزارت بهداشت دو دارو که مصرف آن ها در درمان کرونا اثربخشی قابل توجهی داشتند، اعلام شد که یکی از آن‌ها کورتون‌ها هستند. در مرحله خاصی از ابتلا، برای کاهش التهاب ریوی بیمار از کورتون‌ها استفاده می‌شود که شکایت بیمار از تنگی نفس را کاهش می‌دهد. دومین نوع داروهایی که مطرح شدند اینترفرون‌ها هستند که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند و به سیستم ایمنی ضعیفی که نمی‌تواند به تنهایی ویروس را مهار کند، کمک می‌کنند.
شکروی تاکید کرد: البته سیستم ایمنی بدن یک فرد سالم می‌تواند ویروس بیماری کووید-۱۹ را مهار کند و به همین دلیل ۸۰ درصد افراد اصلا نیازی به درمان دارویی ندارند. باید توجه کرد که اضطراب درباره کرونا بسیار خطرناک‌تر از خود ویروس است. ۲۰ درصدی هم که درمان دارویی نیاز دارند، معمولا شامل سالمندان، زنان باردار و کودکان زیر دو سال هستند. در نوجوانان و کودکان بالای دو سال علائم بیماری خفیف بوده و موارد زیادی توانسته اند این بیماری را مهار کنند.
داروهای عجیب، اما موثر در درمان کرونا
عضو انجمن علمی داروسازان ایران گفت: یکی از داروهای موثر در درمان کرونا، داروی گوارشی فاموتیدین است که جزو آنتی‌اسیدها است و داروی معده محسوب می‌شود، اما جالب است که در بیماران سرپایی علائم بیماری کررونا را کاهش داده و تاییدیه وزارت بهداشت هم روی آن وجود دارد.
داروهایی که در درمان کرونا هیچ اثری ندارند
شکروی در ادامه صحبت‌هایش، گفت: برخی داروها هم هستند که بی تاثیرند، اما بین مردم شایعه شده که این داروها در درمان کرونا موثرند. یکی از این داروهای بی تاثیر، آنتی بیوتیک‌ها هستند که هیچ ضرورتی ندارند و کمکی به مقابله با ویروس نمی‌کنند. داروی دیگر هم هیدروکسی کلروکین است که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی هیچ تاثیری ندارد و در نهایت داروهای کلترا و اکتمرا که ترکیبی از چند دارو هستند و هیچ تاثیری در درمان کرونا ندارند.
ویتامین های ضدکرونا
وی با بیان اینکه برخی ویتامین‌ها ضد کرونا هستند و تاییدیه وزارت بهداشت را هم دارند، گفت: یکسری ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌توانند سیستم ایمنی را مقاوم کنند تا بیماری کووید-۱۹ را مهار کند. این ویتامین‌ها شامل ویتامین A، E و D و املاح سلنیوم و روی نقش بسزایی در کاهش ریسک ابتلا به کرونا دارند.
شکروی تاکید کرد: در نهایت کل داروهای موجود، فقط درمان علامتی محسوب می‌شوند و تا امروز دارویی که بتواند به صورت اختصاصی ویروس کووید-۱۹ را از بین ببرد، نداریم.
از تولید واکسن کرونا در جهان چه خبر؟
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به روند تولید واکسن کرونا اشاره و اظهار کرد: با وجود اینکه در حال حاضر که این واکسن در برخی کشورها تولید شده و کشورهایی مانند چین، آمریکا و روسیه مدعی تولید آن هستند، اما هنوز تاییدیه‌ای از سوی سازمان بهداشت جهانی برای استفاده همگانی از این واکسن های کرونا منتشر نشده است. باید توجه کرد که مشکلات زیادی بر سر راه تولید یک واکسن جدید وجود دارد؛ چراکه قرار است واکسن به یک فرد سالم تزریق شود و باید تمام ریسک‌های آن بررسی شود.
شکروی ادامه داد: از طرفی میزان مصونیت و ایمنی حاصل از واکسن کووید-۱۹ و حتی میزان مصونیت در افراد مبتلا به خود ویروس کرونا هنوز مشخص نیست. ما موارد زیادی از ابتلای مجدد داشته‌ایم و حالا حالاها تولید واکسن کار دارد. هر چند که کشورهایی مانند چین، آمریکا و روسیه بنا به دلایل مختلف در این باره ادعاهایی را مطرح کرده‌اند.
وی گفت: در کشور ما هم تحقیقات درباره تولید واکسن از روزهای اول شیوع کرونا آغاز شد و طبق اعلام وزیر بهداشت، تست حیوانی واکسن کرونای ایرانی با موفقیت انجام شده است. به هر حال قطعا پروسه تحقیقات انسانی قطعا طولانی‌تر خواهد بود. زیرا باید تست‌های بالینی زیادی حداقل بر روی ۲۰ تا ۴۰ هزار نفر انجام شود و عوارض آن سنجیده و دوز واکسن مشخص شود.
این داروساز گفت: با توجه به اینکه هم واکسن مصونیت طولانی مدت نخواهد داد و هم درمان‌های دارویی برای بیماران بستری درمان اختصاصی محسوب نمی‌شوند، بهترین راه همان پیشگیری است. باید توجه کرد که تنها راه انتقال بیماری تماس فرد با ترشحات حلق و بینی شخص آلوده است. حال اگر این ترشحات بر روی سطحی باشد و فردی بعد از سه روز هم دست به آن سطح آلوده بزند و بعد دستش را به چشم، دهان یا بینی بزند، ریسک بالای ابتلا خواهد داشت. بنابراین علاوه بر استفاده از ماسک، شست‌وشوی دست و حفظ فاصله اجتماعی نیز بسیار مهم است. اگر فردی در نزدیکی شما عطسه یا سرفه کند و بیش از یک متر با او فاصله داشته باشید، قطرک‌های تنفسی فرد به شما نمی‌رسد.
وی در ادامه با اشاره به وضعیت توزیع واکسن آنفلوآنزا و با بیان اینکه متاسفانه برخی سودجویان به خود اجازه دادند که با پیش فروش واکسن آنفلوآنزای فصلی در فضای اینترنتی کلاهبرداری کنند، گفت: این درحالیست که هنوز هیچ واکسن آنفلوآنزای فصلی در داروخانه‌ها توزیع نشده است. در عین حال واکسن آنفلوآنزای فصلی فقط برای افراد پرخطر مانند سالمندان، کودکان زیر دو سال و افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای ضروری است. بنابراین مردم اگر بیشتر پیشگیری کنند و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند، نیازی به تزریق واکسن آنفلوآنزای فصلی هم ندارند.
