هپاتیت A چیست؟

هپاتیت A یک عفونت کبدی بسیار مسری است که توسط ویروس هپاتیت A پدید می‌آید. این ویروس یکی از چندین نوع ویروس هپاتیت است که باعث التهاب کبد شده و بر عملکرد آن تأثیر منفی دارد. 

در این مطلب از دکتر مهناز شکروی به بررسی هپاتیت A، دلایل ابتلا، درمان و نکات مربوط به آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

هپاتیت A چیست؟

هپاتیت A عفونت کوتاه مدت و بسیار مسری کبدی است که توسط ویروس هپاتیت A ایجاد می‌شود.

همانطور که قبلا ذکر شد، ویروس‌های متعددی در بروز هپاتیت نقش دارند. بعضی از ویروس‌ها التهاب کوتاه مدت در کبد ایجاد می‌کنند که به آن هپاتیت حاد می‌گویند و بعضی دیگر باعث التهاب‌های طولانی مدت کبدی می‌شوند که به آن هپاتیت مزمن می‌گویند.

هپاتیت آ عفونتی حاد و ناگهانی است که می‌تواند از چند هفته تا چندین ماه به درازا بکشد.

در اغلب موارد ویروس منجر به عفونت مزمن نمی‌شود. هرچند در موارد نادر ممکن است این بیماری شدید بوده و باعث آسیب کبدی یا از کار افتادن کبد شود.

شایع‌ترین راه انتقال هپاتیت A از راه غذا و آب آلوده و تماس نزدیک با شخص یا شیء آلوده است. موارد خفیف هپاتیت A نیازی به درمان ندارد. اکثر افرادی که مبتلا هستند بی‌آنکه آسیبی به کبد آن‌ها وارد شود، بهبود می‌یابند. رعایت بهداشت فردی، نظیر شستن مکرر دست‌ها، یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A است. البته برای افرادی که بیشتر در معرض خطر این ویروس قرار دارند واکسن نیز در دسترس است.

علائم هپاتیت A

علائم در تمام افراد مبتلا دیده نمی شود و چندین هفته قبل از ظهور علائم ویروس وارد بدن شده و تکثیر می شود.

-خستگی

-تهوع و استفراغ ناگهانی

-درد و احساس ناراحتی در ناحیه شکم

-مدفوع کم رنگ (خاکستری)

-بی اشتهایی

-تب خفیف

-ادرار تیره رنگ

-زردی پوست و سفیدی چشم

-خارش

این علائم معمولا ضعیف بوده و در عرض چند هفته برطرف می شود ولی بعضی اوقات عفونت هپاتیت A ایجاد علائم شدید می کند و تا چند ماه طول می کشد. 

عامل و علت بیماری

بیماری توسط ویروس و از طریق مواد غذایی و آشامیدنی آلوده به مدفوع حتی به مقدار جزیی آن انتقال می یابد و از طریق سرفه یا عطسه منتقل نمی شود. بنابراین شستشوی دست ها یکی از راه های مهم پیشگیری از ابتلا و شیوع آن است.

رایج ترین راه های انتقال

-خوردن غذایی که توسط فرد آلوده به ویروس تهیه شده باشد (مثل مهدکودک ها)

- خوردن آب آلوده

-خوردن صدف یا ماهی نیم پز که از آب آلوده صید شده باشد.

-تماس نزدیک با فرد مبتلا حتی اگر فاقد علائم بالینی باشد.

-داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا

روش‌های پیشگیری از هپاتیت A

واکسن هپاتیت A که معمولاً در دو دوز تزریق می‌شود قادر است از ابتلای فرد به این بیماری جلوگیری کند؛ این واکسن برای افراد زیر توصیه شده است:

-کودکان بالای یک سال که واکسن‌های بدو تولد را دریافت نکرده‌اند.

-افرادی که بیش از یک سال بی‌خانمانی را تجربه می‌کنند.

-نوزادان شش تا ۱۱ ماهه که در سفرهای بین‌المللی هستند.

-خانواده و مراقبینی که فرزندخوانده آن‌ها اهل کشورهای آلوده به هپاتیت A هستند.

-افرادی که در تماس مستقیم با بیماران مبتلا به هپاتیت A هستند.

-کارمندان آزمایشگاهی که با هپاتیت A در تماس هستند.

-زندگی یا سفر به نقاطی از جهان که هپاتیت A شایع است.

-افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند

-افراد مبتلا به اختلالات انعقادی

-افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی، ازجمله هپاتیت B یا هپاتیت C

برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A، باید به موارد خاصی توجه کرد:

_ شستشوی دست با آب گرم و صابون بعد از دستشویی

_ شستشوی دست با آب گرم و صابون قبل و بعد از آشپزی

_ شستشوی دقیق میوه و سبزیجات به‌خصوص اگر خام مصرف شوند.

_ تزریق واکسن هپاتیت آ در دوران کودکی که تا ۲۰ سالگی فرد را از ابتلا به این بیماری مصون می‌کند.

تشخیص هپاتیت A

پزشک برای تشخیص این بیماری بررسی‌ها و آزمایش‌های مختلفی را انجام می‌دهد. آزمایش‌های تشخیص هپاتیت a عبارت‌اند از:

-سابقه پزشکی به‌ علاوه وضعیت ایمن‌سازی و بررسی سفرهای اخیری که بیمار رفته است

-معاینه بدنی

-آزمایش خون

تست هپاتیت A

تست هپاتیت a به‌ دنبال آنتی‌بادی‌هایی می‌گردد که بدن برای مبارزه با ویروس تولید می‌کند. آزمایش هپاتیت نشان می‌دهد که فرد در حال حاضر مبتلا به این ویروس است یا اینکه در گذشته ناقل این ویروس بود. اگر فرد در حال حاضر یا در گذشته مبتلا شده باشد، این آنتی‌بادی‌ها در خونش مشاهده می‌شوند.

راه درمان هپاتیت A چیست؟

درمان قطعی برای هپاتیت A وجود ندارد و راهکار درمانی این است که سیستم ایمنی تقویت شود تا بتواند ویروس هپاتیت A را از بدن پاک کند. در بیشتر موارد، سیستم ایمنی قادر است در کمتر از ۶ ماه ویروس را حذف کند. یکی دیگر از راهکارهای درمانی، کنترل علائم و افزایش کیفیت زندگی است. نکات زیر در تسریع بهبودی مؤثرند:

استراحت کافی: بسیاری از افراد مبتلا به عفونت هپاتیت A دچار خستگی مفرط و افت انرژی هستند

کاهش حالت تهوع: درمان حالت تهوع می‌تواند میل به غذاخوردن را افزایش دهد و همین امر به سهم خود در تقویت سیستم ایمنی تأثیر بسزایی دارد

افزایش میان وعده‌ها: سعی کنید که به‌جای وعده‌های پرحجم و سنگین، میان وعده‌های خود را افزایش دهید تا فشار به دستگاه گوارش به حداقل برسد

رژیم غذایی متعادل و مقوی: غذاهای پرکالری و مقوی را در برنامه غذایی خود بگنجانید تا انرژی لازم برای سیستم ایمنی تأمین شود

خودداری از مصرف الکل: پردازش الکل برای کبد کار سخت و طاقت‌فرسایی است و می‌تواند به تشدید التهاب کبدی منتهی شود

عدم مصرف خودسرانه دارو: اگر به هپاتیت مبتلا هستید هیچ دارویی را بدون مشورت پزشک مصرف نکنید

اگر در مورد هپاتیت A و راههای پیشگیری از آن سوالی برایتان پیش آمده می توانید از دکتر مهناز شکروی بپرسید .