ورم معده (گاستریت) به التهاب غشای مخاطی معده اطلاق می‌شود. این بیماری می‌تواند به صورت حاد یا مزمن بروز کند و علل مختلفی دارد. ورم معده می‌تواند به علائم ناخوشایندی منجر شود و در صورت عدم درمان، ممکن است عوارض جدی‌تری را به همراه داشته باشد. در این مقاله از دکتر مهناز شکروی به بررسی علل، علائم و روش‌های درمان ورم معده خواهیم پرداخت.
علل ورم معده
1- عفونت باکتریایی: یکی از شایع‌ترین علل ورم معده، عفونت باکتریایی ناشی از هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) است. این باکتری می‌تواند به غشای معده آسیب برساند و باعث التهاب شود.
2- استرس: استرس شدید و مزمن می‌تواند به افزایش تولید اسید معده و التهاب غشای معده منجر شود.
3- مصرف الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند غشای معده را تحریک کند و منجر به التهاب شود.
4- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به مخاط معده آسیب رسانده و باعث ورم معده شوند.
5- عوامل محیطی: عادت‌های غذایی نامناسب، مصرف غذاهای تند و چرب، و همچنین سیگار کشیدن می‌توانند از دیگر عوامل موثر در بروز ورم معده باشند.
6- اختلالات خودایمنی: در برخی موارد، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خودی حمله می‌کند و موجب التهاب می‌شود.
علائم ورم معده
علائم گاستریت معده در افراد مختلف متفاوت است. همچنین در بسیاری از افراد مبتلا تقریباً هیچ علامتی وجود ندارد. بااین‌حال، شایع‌ترین علائم ورم معده عبارت‌اند از:
- حالت تهوع یا ناراحتی مکرر معده
- نفخ شکم
- درد شکم
- استفراغ
- سوءهاضمه
- احساس پری یا سوزش معده
- سکسکه و آروغ زدن
- از دست دادن اشتها و سوءهاضمه
- استفراغ خون
- وجود خون در مدفوع
- مدفوع سیاه و قیری رنگ
توجه کنید که علائم گاستریت معده می‌توانند شبیه به علائم سایر بیماری‌ها و مشکلات مربوط به سلامت باشند؛ بنابراین بروز هر تغییر و علامت در بدن خود را جدی بگیرید و برای درمان به‌موقع اقدام کنید.
نحوه تشخیص ورم معده چگونه است؟
پزشک معمولاً با انجام یک معاینه فیزیکی، مطرح کردن علائم و سوابق پزشکی خانوادگی می‌تواند به عنوان ابزارهایی برای تشخیص علت ورم معده مورد استفاده قرار گیرد. همچنین ممکن است آزمایش تنفس، تحلیل خون یا مدفوع را برای بررسی وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری توصیه کند. دیگر روش‌های تشخیص ورم معده عبارتند از:
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی
این آزمایش به منظور بررسی التهابات مختلف مری، معده و اثنی عشر انجام می‌شود. پزشک از یک دستگاه آندوسکوپ (یک لوله نازک بلند به همراه یک دوربین متصل) برای بررسی وضعیت داخلی معده استفاده می‌کند و ممکن است یک نمونه کوچک یا بیوپسی از پوشش مخاط معده بردارد.
معاینه دستگاه گوارش فوقانی (GI)
در طول معاینه دستگاه گوارش فوقانی، بیمار باید ملات باریم (یک ماده گچی) را ببلعد. سپس با استفاده از تصویربرداری از طریق اشعه ایکس، جزئیات بیشتری از وضعیت دستگاه گوارش نمایش داده می‌شود.
آزمایش خون: بررسی آزمایش خون نشان می‌دهد که آیا آنتی‌بادی‌هایی که برای مبارزه با باکتری هلیکوباکتر پیلوری تولید شده‌اند، در بدن وجود دارند یا خیر.
نمونه‌گیری مدفوع: این آزمایش برای بررسی وجود عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا وجود خون در مدفوع انجام می‌شود. وجود خون ممکن است نشانگر خونریزی معده باشد.
آزمایش تنفس اوره: در طی آزمایش تنفس، بیمار یک کپسول یا مایعی حاوی اوره (یک ماده رادیواکتیو بی‌خطر) را می‌بلعد و سپس بازدم را در یک کیسه بادکنک مانند بیرون می‌دهد. باکتری هلیکوباکتر پیلوری اوره را به دی اکسید کربن تبدیل می‌کند و وجود خود را به این وسیله نشان می‌دهد.
درمان ورم معده
درمان ورم معده بستگی به علت آن دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای ضد اسید: داروهایی مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) یا آنتی‌اسیدها برای کاهش تولید اسید معده تجویز می‌شوند.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورتی که عفونت هلیکوباکتر پیلوری وجود داشته باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
- داروهای ضد التهاب: در مواردی که مصرف NSAIDs عامل ورم معده باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که مصرف این داروها متوقف شود یا با داروهای جایگزین استفاده شود.
- تغییرات در رژیم غذایی: اجتناب از غذاهای تند، چرب و الکلی می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
- مدیریت استرس: تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن یا یوگا می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.
پیشگیری از ورم معده
برای پیشگیری از بروز ورم معده، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
1-رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای مغذی و پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده می‌تواند مفید باشد.
2- کاهش مصرف الکل و سیگار: ترک سیگار و کاهش مصرف الکل می‌تواند به سلامت معده کمک کند.
3- مدیریت استرس: استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش و مدیریت استرس می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت عمومی داشته باشد.
سخن پایانی
ورم معده یک بیماری شایع است که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت علل، علائم و روش‌های درمان این بیماری اهمیت زیادی دارد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید با علائم ورم معده مواجه هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص صحیح و درمان مناسب انجام شود. با رعایت نکات پیشگیرانه و درمان مناسب، می‌توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
