به طور کلی گزانتلاسما (چربی پلک) یکی از ضایعات پوستی است که در زنان بیشتر از مردان مشاهده می شود و معمولا بی ضرر است. میزان بروز این مشکل در افراد با سنین بالاتر بیشتر است و نیاز به درمان و یا حتی جراحی دارد.
دکتر مهناز شکروی در این مقاله در خصوص گرانتِلاسما، نحوه ی درمان و علل آن، اطلاعاتی را به شما ارائه می دهد.
گزانتلاسما چیست ؟
دانه های زرد رنگ روی پلک یا گزانتلاسما (xanthelasma) پلاک های زرد رنگی هستند که به طور شایع در نزدیکی گوشه داخلی چشم بر روی پلک قرار می گیرند و اغلب پلک فوقانی را درگیر می کنند. بافت این ضایعه نرم یا نیمه جامد است. معمولا قرینه هستند و هر پلک می تواند درگیر شود.ضایعه دانه های زرد رنگ روی پلک یا گزانتلاسما تمایل به پیشرفت دارد و ممکن است دائمی شود.
این دانه های زرد رنگ ، اندازه های مختلفی دارند. ضایعات ممکن است به کوچکی یک سر سوزن و یا حتی به بزرگی یک انگور باشند.
آنها اغلب شبیه به برجستگی های صاف زیر پوست هستند و معمولاً موجب درد نمی شوند، گرچه، ممکن است حساس و دارای خارش باشند.
این لکه ها غالبا از چربی زیر پوست شما تشکیل شده اند. گزانتلاسما مربوط به رسوب چربی در برخی سلول‌های لایه کراتینه یا همان پوست سطحی پلک است. دو سوم مبتلایان به این مشکل سطح چربی خون طبیعی دارند.
امکان ابتلا به این بیماری دربرخی از افراد با شرایط زیر بیشتر است که این موارد عبارتند از:
☼ کلسترول ارثی بالا
☼ بیماری کبدی بنام سیروز صفراوی اولیه که می‌تواند سطح کلسترول را بالا ببرد.
☼ کلسترول LDL بالا یا کلسترول HDL کم
☼ گزانتالاسما در بین افرادی که خانواده‌های آنها از آسیا یا مدیترانه هستند شایع‌تر است.
گزانتالاسما چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما با بررسی پوست اطراف چشم می‌تواند گزانتالاسما را با معاینه چشمی تشخیص دهد. بیوپسی پوست می تواند وجود رسوب چربی در زیر پوست را تأیید کند. پزشک شما ممکن است برای شما آزمایش خون هم تجویز کند تا سطوح لیپید های خون شما را بررسی کند، عملکرد کبد را ارزیابی کرده و یا وجود دیابت را بررسی کند.
درمان گِزانتلاسما چیست؟
این لکه ها احتمالاً خود به خود از بین نمی روند. آنها یا به همان اندازه اولیه باقی می مانند یا به مرور زمان بزرگتر می شوند. در درمان این ضایعات کنترل رژیم غذایی و کاهش سطح چربی خون بسیار ضروری است.اگر چه در درمان ضایعه ایجاد شده، رژیم غذایی کنترل شده، نقش زیادی ندارد ولی در پیشگیری از آن موثر است.
اگر شما نگران ظاهر این برجستگی ها هستید، می توانید آنها را برای همیشه از بین ببرید. پزشک شما می تواند با یکی از روش های زیر این کار را برای شما انجام دهد:
• توده چربی را با دارو از بین ببرد.
• با یک سوزن الکتریکی آن را بسوزاند (ممکن است این روش را با نام جراحی الکتریکی بشناسید)
• با جراحی کلاسیک بردارد.
• با انواع لیزر از بین ببرد.
• با سرمای شدید منجمد کند (آن را کرایو یا فریز می نامند)
هرچند این درمان ها به خوبی عمل می کنند اما توده ها ممکن است برگردند، به ویژه اگر شما کلسترول بالای ارثی داشته باشید.
گزانتلاسما ممکن است هشدار جمع شدن کلسترول در رگ های خونی شما باشد.با گذر زمان، گزانتلاسما می تواند تبدیل به پلاک های چسبنده و سفت در رگ های شما شود. این تجمع "آرترواسکلروزیس" نامیده می شود و به ندرت می تواند منجر به بیماری قلبی یا حمله قلبی شود.
توده ها ممکن است مربوط به دیگر خطرات بیماری های قلبی باشند، مانند:
• دیابت
• سیگار کشیدن
• چاقی
• فشار خون بالا
پیشگیری از بروز گزانتلاسما
گزانتلاسما ممکن است به طور کامل قابل پیشگیری نباشد. اما اقداماتی وجود دارد که شما می توانید احتمال بروز این شرایط را کاهش دهید. اگر شما مبتلا به دیابت یا چربی خون باشید، دستورالعمل های پزشک خود را در مورد نحوه درمان و کنترل آن دنبال کنید.
همچنین برای پیگیری مشکل خود، باید به طور منظم توسط پزشک ویزیت شوید. درباره ی داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید.
حفظ سطوح نرمال کلسترول و چربی های خون بسیار مهم است. شما می توانید این کار را با خوردن غذاهای سالم، ورزش منظم و مصرف داروهای ضروری انجام دهید. انجام آزمایش خون منظم می تواند به حفظ سطوح مناسب کلسترول و چربی کمک کند.
در پایان
شیوع این ضایعه در زنان بیشتر از مردان است. سن شروع بیماری 15 تا 73 سالگی است ولی حداکثر شیوع آن در دهه ی 4 و 5 زندگی رخ می دهد.
این ضایعه که معمولا به صورت منفرد رخ می دهد، ممکن است ثابت مانده یا بزرگ شود و اغلب افراد به دلیل اشکال در زیبایی برای درمان مراجعه می کنند.
ارائه این مقاله از وبسایت "دکتر مهناز شکروی" به شما کمک کرد که اطلاعاتی را در مورد بیماری گزانتلاسما کسب نمایید . اگر در مورد این بیماری سوالی برایتان پیش آمده می توانید سوال هایتان را در بخش "تماس با ما" ، از دکتر مهناز شکروی بپرسید .
