ریزش مو با نام علمی آلوپسی یک اصطلاح عمومی برای از دست دادن موی هر بخش از بدن انسان است . در شرایط طبیعی روزانه به طور متوسط 50 تا 100 تار از موی سر می ریزد . اما ریزش بیش از حد مو می تواند هم برای آقایون و هم برای خانم ها نگرانی هایی به همراه آورد. در بعضی موارد این ریزش غیر طبیعی می تواند فرد را به سمت طاسی ببرد . در ادامه مقاله به علل ریزش مو و روش درمان آن اشاره خواهد شد .
چرخه طبیعی رشد مو شامل 3 فاز می باشد
آناژن : درواقع این فاز تنها مرحله‌ای است که در آن رشد مؤثر مو رخ می‌دهد. مرحله رشد فعال فولیکول های مو که در پایان فاز آناژن فولیکول مو وارد فاز کاتاژن می شود .
کاتاژن : در این فاز فولیکول ها به حدود یک سوم از طول طبیعی خود رسیده و و رشد موهای جدید زیر موهای قبلی دیده می شود . این دوره بین 2 الی 3 هفته زمان می برد.
تلوژن : مرحله استراحت فولیکول که طی آن ریزش طبیعی روزانه موهای قدیمی را داریم .این دوره یکی از مهمترین مراحل موثر در تعیین تراکم موهاست.
در این مرحله، مو برای رشد مجدد آماده می شود. فاز تلوژن بین یک تا چهار ماه طول می کشد، هر قدر این دوره طولانی تر شود، موها دیرتر رشد کرده و در نتیجه کم پشت تر می شوند.
برخی علل شناخته شده ی ریزش موی غیر طبیعی تا امروز
- ژنتیکی یا هورمونی
- بیماری های مختلف یا برخی داروها
- بارداری
- استرس و فشار روحی
- ریزش موی فصلی در زمستان
- رژیم و غذای نا مناسب
- فشار فیزیکی مثل کشیده شدن مو
گزینه های معمول درمان غیر جراحی
• قرص فیناستراید
• محلول ماینوکسیدیل
• کورتیکواستروییدها
فیناستراید
اولین گزینه درمان طاسی مردانه ، استروییدی است که با مهار یک آنزیم مانع تشکیل دی هیدروتستوسترون (DHT) یعنی عامل اصلی این نوع ریزش مو می شود .
ماینوکسیدیل
دومین درمان تایید شده برای درمان طاسی مردانه ، یک وازودیلاتور (منبسط کننده رگ ها) است که عمدتا در توقف ریزش مو در طرفین و وسط سر موثر است .
کورتیکواستروییدها
از جمله دوتاستراید و کتوکونازول که هنوز FDA آن ها را به عنوان داروی درمان ریزش مو تایید نکرده اما تاثیر چشمگیری در کنترل ریزش مو داشته اند .
دارو درمانی در اختلال ریزش مو
تا امروز معروف ترین و پرکاربردترین ماده موثره اغلب محصولات ریزش مو ، پودر ماینوکسیدیل بوده که به صورت محلول 2% و یا 5 % و یا اسپری کف(یا همان فوم) برای درمان ریزش موی مدل مردانه در خانم ها و آقایون استفاده می شده است . البته جالب است بدانید که این ماده موثره در واقع برای درمان فشار خون کاربرد دارد و تا امروز مشخص نشده که چگونه باعث رویش مجدد مو می شود .
FDA سازمان غذا و داروی آمریکا کدام ترکیبات را برای درمان اختلال ریزش مو تایید کرده است ؟
تا امروز فقط داروی فیناستراید و ماینوکسیدیل برای درمان اختلال ریزش مو ، مورد تایید FDA بوده اند ؛ اما داروهای زیادی هستند که به صورت آف لیبل یوز و یا تجربی دیده شده است که اثرات خوبی در کنترل ریزش مو و رویش مجدد موهای افراد داشته اند.
از این داروها می توان به دوتاستراید و برخی کورتیکواستروییدها اشاره کنیم ؛ کما اینکه داروی کتوکونازول که به عنوان داروی ضد قارچ شناخته شده است و بعضا اسپیرونولاکتون در خانم ها ترکیب خوبی را برای درمان ریزش مو ایجاد می کند .
ترکیبات شیمیایی موثر در درمان اختلال ریزش مو
- آزالئیک اسید : این ماده موثره فقط چند سالیست که به محصولات ضد ریزش موی فاقد ماینوکسیدیل ، اضوفه شده و معمولا در برندهای خوب و معتبر جهانی از آن استفاده می شود .
- گلایکولیک اسید (AHA) : به خاطر مولکول کوچکی که دارد نفوذپذیری خوبی از غشاء سلول دارد و می تواند بخاطر turn over سلولی بالایی که ایجاد می کند ، اثرات خوبی در رویش مجدد مو داشته باشد .
- سیتریک اسید : این ماده برای خارش کف سر مفید می باشد . در واقع یکی از دلایل اصلی ریزش مو و توقف رشد مو ، خارش کف سر است . این ماده با کاهش خارش کف سر می تواند برای کنترل ریزش مو تاثیرگذار باشد .
ترکیبات گیاهی موثر در کنترل ریزش مو
با وجود تمام تحقیقات و مطالعاتی که روی مواد شیمیایی گوناگون انجام شده است که بتواند راهکارهای جدیدی برای درمان اختلال ریزش مو پیدا کند ، باز هم نمی شود نقش مواد و ترکیبات طبیعی و یا گیاهی را در کنترل ریزش مو و حتی رویش مجدد مو در فولیکول مو نادیده گرفت .
برخی از این مواد مثل عصاره های رزماری ، بابونه ، گزنه و روغن هایی مثل روغن منتول (نعناع) و اسطوخُدوس ، تاثیر بسیار خوبی را در کنترل ریزش مو نشان داده اند .
و البته ترکیبات جدیدتری مثل آلوئه ورا و یا حتی کافئین ، تاثیرات خوبی در رویش مجدد موها داشته اند .
مکانیسم اثر ترکیبات شیمیایی و گیاهی در توقف ریزش مو
حتما دوست دارید بدانید که چه چیزی باعث ریزش مو می شود چطور این مواد شیمیایی یا گیاهی می توانند مانع این اختلال بشوند
در ابتدا لازم است بدانید که هورمون تستوسترون که در بدن خانم ها و آقایون به صورت طبیعی وجود دارد ، در صورت تبدیل به نوع متفاوتی از تستوسترون به نام DHT ، می تواند منجر به ریزش موی خانم ها و آقایون با الگوی مردانه شود .
دی هیدرو تستوسترون باعث می شود که عمر مو کم شده و موها نازک و نازک تر شوند ، تا زمانی که فولیکول خالی از مو شده و دیگر مویی تشکیل نشود .
اغلب داروها برای ریزش مو به دنبال این هدف هستند که ماده ایی که باعث تبدیل تستوسترون طبیعی به تستوسترون مضر می شود را مهار کنند.
بهترین گزینه برای کنترل ریزش موی شما چیست ؟
پزشک با گرفتن یک شرح حال مناسب از شخص ، متوجه می شود که آیا اخیرا بارداری یا جراحی خاص یا رژیم غذایی متفاوت یا هر نوع فشار فیزیکی و روحی را تجربه کرده یا نه ... که در این صورت با تامین ویتامین ها و انواع املاح و مواد معدنی که از دست داده ، می توان بخش زیادی از ریزش مو را کنترل کرد .
اما در حالت دوم اگر آندروژنیک باشد یا نیاز به تجویز دارو باشد پزشک باید بداند که فرد از کدام داروها در گذشته استفاده کرده و چه نتایجی گرفته است تا بتواند با تجویز داروی مناسب یا ترکیبی از چند ماده موثره مختلف درمان را آغاز کند .
