در مورد ضرورت درمان سندروم پای بیقرار در طب سنتی چه اطلاعاتی دارید؟ آیا با وجود درمان‌های پزشکی، باز هم انجام روشهایی مانند ماساژدرمانی و طب سوزنی مفید است؟ در ادامه یان مطلب از دکتر مهناز شکروی به این مساله خواهیم پرداخت.
سندروم پا بیقرار (RLS) یک اختلال حسی حرکتی است که در قالب ناراحتی، درد، احساس سوزنسوزن شدن و میل شدید به حرکت دادن اندام تحتانی بهخصوص در هنگام استراحت یا خواب شبانه بروز می‌کند. معمولا علائم در حین انجام فعالیت برطرف شده و با قطع آن ظاهر می‌شوند.
عوامل خطر سندروم پای بی قرار
RLS می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، حتی در دوران کودکی. این عارضه با افزایش سن بیشتر و در زنان شایع‌تر از مردان است.
این سندروم معمولاً به یک مشکل پزشکی اساسی مرتبط نیست. بااین‌حال، گاهی اوقات با شرایط دیگری همراه است. مانند:
نوروپاتی محیطی: آسیب به اعصاب دست‌وپا گاهی به دلیل بیماری‌های مزمن مانند دیابت و اعتیاد به الکل است.
کمبود آهن: حتی بدون کم‌خونی، کمبود آهن می‌تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن RLS شود. اگر سابقه خونریزی از معده یا روده دارید، دوره‌های قاعدگی شدید را تجربه می‌کنید یا مکرراً خون اهدا می‌کنید، ممکن است کمبود آهن داشته باشید.
نارسایی کلیه: اگر نارسایی کلیه دارید، ممکن است کمبود آهن نیز داشته باشید که اغلب همراه با کم‌خونی است. هنگامی که کلیه‌ها به‌درستی کار نمی‌کنند، ذخایر آهن در خون کاهش می‌یابد. این و سایر تغییرات در شیمی بدن ممکن است باعث ایجاد یا بدتر شدن RLS شود.
ضایعات نخاعی: ضایعات نخاعی در نتیجه آسیب می‌تواند باعث سندروم پای بیقرار شود. داشتن بیهوشی در طناب نخاعی، مانند بلوک نخاعی، نیز خطر ابتلا به RLS را افزایش می‌دهد.
بیماری پارکینسون: افرادی که به بیماری پارکینسون مبتلا هستند و از داروهای خاصی استفاده می‌کنند، خطر ابتلا به RLS را افزایش می‌دهند.
عوارض سندروم پای بی قرار
اگرچه RLS منجر به سایر بیماری‌های جدی نمی‌شود، علائم می‌توانند از آزاردهنده تا ناتوان‌کننده متغیر باشند. بسیاری از افراد مبتلا به RLS به‌سختی می‌توانند بخوابند.
RLS شدید می‌تواند باعث اختلال قابل‌توجه در کیفیت زندگی شود و می‌تواند منجر به افسردگی شود. بی‌خوابی ممکن است منجر به خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز شود، اما RLS ممکن است در چرت زدن اختلال ایجاد کند.
درمان دارویی سندرم پای بیقرار
اگر به تنهایی نتوانید علائم خود را کنترل کنید یا درمان‌های غیردارویی کمکی به حل مشکل شما نکند، پزشک ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:
چنانچه علائم اختلال سندروم پای بیقرار قابل کنترل نباشند نیاز است برای درمان این اختلال دارو مصرف کنید. برخی از مواردی که در داروهای این اختلال به کار می‌رود عبارتند از:
آهن
بالا بردن سطح آهن درون مغز با استفاده از مکمل‌های آهن می‌توانند در کاهش علائم RLS موثر باشند.
آگونیست‌های آلفا-۲
ممکن است این مورد برای علائم سندروم پای بیقرار مفید باشد اما بر علائم حرکت دوره‌ای اندام هنگام خواب تاثیری ندارد.
مسکن‌ها
مصرف ایبوپروفن و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) ممکن است در درمان علائم خفیف RLS موثر باشد اما پیشنهاد می‌کنیم بدون نسخه پزشک هیچ دارویی را مصرف نکنید.
داروهای ضدتشنج
از داروهای ضدتشنج برای درمان نوروپاتی و اسپاسم‌های عضلانی استفاده می‌شود. در صورتی که علائم شما شدید باشد و علاوه بر خواب شب، در روز نیز علائم بروز پیدا کند برای کنترل بیماری از این دارو استفاده می‌شود.
بنزودیازپین‌ها
این دسته از داروها برای موارد شدید سندروم پای بیقرار تجویز می‌شود. این آرام‌بخش‌ها برای کسانی که به دلیل RLS دچار مشکلات خواب شبانه شده‌اند توسط پزشک تجویز می‌شود.
دوپامینرژیک
دوپامین در مغز انسان مسئول هماهنگی حرکات عصب و عضله است. لوودوپا و کاربی‌دوپا داروهایی هستند که پزشکان بعد از بررسی وضعیت اعصاب و عضلات و در صورت لزوم برای مبتلایان سندروم پای بیقرار تجویز می‌کنند.
آگونیست‌های دوپامین
این داروها نیز برای افزایش سطح دوپامین در مغز تجویز می‌شوند اما ممکن است برای بیمار عوارض جانبی زیادی ایجاد کند.
تذکر: تمامی این داروها تنها با دستور پزشک باید مصرف شود. از هرگونه مصرف خودسرانه و بدون اطلاع پزشک خودداری کنید.
درمان غیردارویی سندرم پای بیقرار
با ایجاد تغییرات در سبک زندگی می‌توان موارد خفیف اختلال RLS را کنترل کرد.
حمام و ماساژ گرم
برای کاهش شدت علائم و شل شدن عضلات حمام آب گرم و ماساژ می‌تواند کمک کننده باشد.
کمپرس سرد یا گرم
کمپرس‌های سرد و گرم همچنین استفاده از حوله گرم یا سرد می‌تواند با توجه به طبع افراد به کاهش علائم RLS کمک کند.
بهداشت خواب
داشتن ساعت خواب و بیداری مشخص، خوابیدن در محیطی آرام و خنک، کم بودن نور اتاق یک ساعت قبل از خواب، کاهش مصرف دخانیات و الکل، کاهش مصرف نوشیدنی‌های تحریک کننده مانند کافئین و… می‌تواند به داشتن خوابی آرام کمک کند.
تکنیک‌های آرام‌سازی
داشتن استرس علائم RLS را تشدید می‌کند. با انجام ورزش‌هایی مانند یوگا، تای‌چی، مدیتیشن و … می‌توانید خواب راحتی داشته باشید.
مکمل ها جهت رفع بهبود علائم سندرم پای بیقرار
با توجه به مطالعات انجام شده و تاثیر مثبت گروه ویتامین ب بخصوص ویتامین ب6 و همینطور ماده معدنی منیزیم در رفع گرفتگی و بهبود سندرم پای بی قرار، مکمل منیزیم با ویتامین ب6 هستند می توانند ترکیبات مفیدی برای کنترل و کاهش این علائم باشند.
مصرف منیزیم و درمان سندرم پای بیقرار
یک مطالعه معتبر نشان می‌دهد که موارد خاصی از سندرم پای بیقرار ممکن است به دلیل کمبود منیزیم ایجاد شود و مصرف مکمل های منیزیم می‌توانند علائم RLS را کاهش دهند. منیزیم گاهی اوقات به عنوان یک درمان طبیعی یا جایگزین استفاده می‌شود، به ویژه هنگامی که علت این بیماری به دلیل کمبود منیزیم در این بیماری نتشخیص داده می شود.
به عقیده محققین منیزیم باعث می‌شود عضلات (ماهیچه ها) راحت‌تر شل شوند که می تواند به دلیل توانایی منیزیم در مسدود کردن کلسیم باشد، که به تنظیم اعصاب و عضلات کمک می کند به جای اینکه اجازه دهد کلسیم اعصاب را "فعال" کند. اگر منیزیم کم باشد، کلسیم مسدود نمی‌شود و اعصاب بیش از حد فعال می‌شوند و باعث انقباضات عضلانی می‌شوند. و همچنین یک مطالعات علمی دیگری نیز نشان دادند که منیزیم می تواند باعث بهبود بی خوابی ناشی از سندرم پای بیقرار شود.
مصرف ویتامین ها و درمان سندرم پای بیقرار
فولات (ویتامین B9 ) با افزایش جریان خون (گردش خون) می تواند علائم سندرم پای بیقرار را بهبود بخشد و همینطور یکی دیگر از گروه ویتامین گروه ب، ویتامین ب12 نیز به طور مستقیم با این سندرم در ارتباط بوده و مصرف آن برای درمان پای بی قرار در مطالعات علمی موثر گزارش شده است.
