زردی نوزادان (Hyperbilirubinemia) یکی از شایع‌ترین مشکلات در نوزادان تازه متولد شده است که معمولاً در روزهای اول پس از تولد ظاهر می‌شود. این حالت به دلیل افزایش سطح بیلی‌روبین در خون رخ می‌دهد، ماده‌ای که از تجزیه سلول‌های قرمز خون به وجود می‌آید. اگرچه در اکثر موارد زردی نوزاد طبیعی و بی‌خطر است، اما در صورت عدم تشخیص و درمان مناسب، ممکن است عوارض جدی به همراه داشته باشد.
دلایل بروز زردی نوزادان
فیزیولوژیک: زردی طبیعی است و به دلیل نارسایی موقتی کبد نوزاد در دفع بیلی‌روبین ایجاد می‌شود. این نوع زردی معمولاً پس از چند روز کاهش می‌یابد.
ناسازگاری گروه خونی: اختلاف در گروه خونی مادر و نوزاد (مانند ناسازگاری Rh یا ABO) می‌تواند زردی شدید ایجاد کند.
عفونت یا بیماری‌های زمینه‌ای: مشکلاتی مانند کم‌کاری تیروئید، عفونت خون یا انسداد مجاری صفراوی ممکن است باعث زردی شوند.
زردی ناشی از شیر مادر: برخی نوزادان به دلیل ترکیبات خاص موجود در شیر مادر، زردی طولانی‌تری دارند.
تشخیص زردی
مشاهده رنگ پوست و چشم‌ها: زرد شدن پوست (به‌ویژه در نواحی صورت و چشم‌ها) نشانه اولیه است. زردی معمولاً از صورت شروع شده و به سمت پاها گسترش می‌یابد.
اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین خون: این آزمایش برای تعیین شدت زردی انجام می‌شود.
تست‌های تکمیلی: در صورت شک به دلایل زمینه‌ای، آزمایش‌هایی مانند شمارش سلول‌های خونی، تست گروه خونی و بررسی عملکرد کبد ممکن است انجام شود.
درمان زردی نوزادان
فتوتراپی (نوردرمانی): این روش استاندارد درمان زردی است. نوزاد زیر نور خاصی قرار می‌گیرد که به تجزیه بیلی‌روبین کمک می‌کند.
نوزاد باید بدون لباس زیر نور قرار گیرد و چشم‌هایش محافظت شود.
تغذیه مناسب: تغذیه مکرر با شیر مادر یا شیر خشک به دفع بیلی‌روبین از طریق مدفوع کمک می‌کند.
تعویض خون: در موارد شدید و در صورتی که درمان‌های دیگر مؤثر نباشند، تعویض خون ممکن است ضروری باشد.
درمان دارویی: در موارد خاص، داروهایی برای کاهش سطح بیلی‌روبین تجویز می‌شود.
پیگیری وضعیت نوزاد: پس از ترخیص از بیمارستان، سطح زردی باید توسط پزشک پیگیری شود.
پیشگیری از زردی نوزادان
آگاهی پیش از زایمان: بررسی گروه خونی مادر و احتمال ناسازگاری با جنین.
شیردهی مکرر: تغذیه نوزاد هر دو تا سه ساعت می‌تواند از افزایش سطح بیلی‌روبین جلوگیری کند.
ارزیابی اولیه: بررسی زردی در بیمارستان قبل از ترخیص.
نتیجه‌گیری
زردی نوزادان به‌طور کلی یک وضعیت موقتی و قابل درمان است. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب از عوارض جدی مانند کرنیکتروس (آسیب مغزی ناشی از بیلی‌روبین بالا) جلوگیری می‌کند. والدین باید در صورت مشاهده علائم زردی به پزشک مراجعه کنند و از پیگیری‌های منظم اطمینان حاصل نمایند.
