بیماری های زئونوز به بیماری هایی گفته می شود که می توانند از حیوانات به انسان ها، یا برعکس، منتقل شوند.حیوانات فواید متعددی برای انسان ها دارند. برخی از آنها مثل دام، طیور و آبزیان غذای انسان ها را تامین می کنند و برخی از آنها می توانند یار و همراه خوبی برای انسان ها باشند. با این حال، حیوانات می توانند میکروب های خطرناکی هم داشته باشند مثل انواع باکتری، قارچ، انگل و ویروس، که این میکروب ها می توانند به انسان ها نیز منتقل شده و آنها را بیمار کنند. بیماری های زئونوز می توانند خفیف تا شدید یا حتی کشنده باشند.در ادامه این مطلب با دکتر مهاز شکروی همراه باشید.
بیماری مشترک انسان و دام
به هر بیماری و یا عفونتی که به طور طبیعی از حیوانات به انسان و یا بالعکس منتقل می شود. منشا این بیماری‌ها ممکن است جانوران اهلی یا وحشی، از جمله حشره ها، پستانداران، خزندگان و پرندگان باشند. عامل عفونی تنها نیاز به یک میزبان برای تکمیل چرخه زندگی خود دارد و طی انتقال، دچار تغییر چشمگیری نمی‌شود. زئونوزیس ممکن است به انتقال عامل عفونی بین میزبان‌های گوناگون، به شکل انتقال مستقیم بیماری از یک حیوان به حیوان دیگر اطلاق شود.
زئونوزها طیف وسیعی از بیماریهای باکتریال، ویروسی، قارچی و انگلی را شامل میشوند که مهمترین آنها در ادامه بیان شده است.
کدام بیماری ها بین انسان و حیوانات مشترک هستند؟
- هاری
- آنفولانزای مرغی
- طاعون
- تب دانگ
- مالاریا
- بیماری لایم
- عفونت با سالمونلا
- عفونت با ای کلای (coli)
- تب طوطی
- شاربن یا سیاه زخم
- سل گاوی
- بروسلوز یا تب مالت
- جنون گاوی و ….
چگونه بیماری های زئونوز به ما منتقل می شوند؟
-تماس مستقیم با بزاق، ادرار، مدفوع، خون و ترشحات حیوانات آلوده
- تماس غیر مستقیم مانند حضور در محیطی که حیوان آلوده در آن قرار داشته و یا تماس با اشیا و سطوح آلوده
از طریق نیش حشرات، کنه و …
- از طریق غذای آلوده
- از طریق آب آلوده
احتمال ابتلا به بیماری های زئونوز در همه افراد، حتی افراد سالم، وجود دارد. اما کودکان زیر 5 سال، افراد بالای 65 سال، زنان باردار و افرادی که ایمنی ضعیفی دارند، می توانند به بیماری شدیدتری مبتلا شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض بیماری های زئونوز می باشند؟
- افرادی که بیشتر در ارتباط با حیوانات اهلی یا وحشی هستند
- افرادی که گوشت یا سایر محصولات جانبی حیوانات وحشی را می فروشند، زیرا تعداد زیادی عوامل بیماریزای جدید و ناشناخته در حیوانات وحشی وجود دارد
- افرادی که در مزارع پرورشی که زیاد از آنتی بیوتیک ها استفاده می کنند، کار می کنند بیشتر در معرض ابتلا به میکروب هایی هستند که به آنتی بیوتیک های رایج مقاوم اند
- افرادی که در مناطق نیمی شهری و غیر شهری زندگی می کنند و بیشتر در ارتباط با حیوانات وحشی می باشند
چگونه می توان خطر ابتلا به بیماری مشترک انسان و حیوان را کاهش داد؟
- رعایت بهداشت ساده و عقل سلیم خطر شیوع بیماری های مشترک انسان و حیوانات خانگی را به شدت کاهش می دهد. برخی از کارهایی که می توانید انجام دهید عبارتند از:
- اطمینان حاصل کنید که هرگونه علامت بیماری یا بیماری در حیوان شما توسط دامپزشک تشخیص داده شده و به سرعت درمان می شود. اگر حیوان شما مریض است، مطمئن شوید که دستان خود را بعد از تمام تماس با او می شوید.
- حیوان خود را حمام کرده و مرتب کنید. این امر شانس تشخیص زودهنگام هرگونه ضایعه پوستی را افزایش می دهد.
- به طور منظم به حیوان خود یک محصول کرم زدایی با طیف وسیع بدهید. ساده ترین راه برای انجام این کار استفاده از محصول ماهیانه کرم قلب است که شامل کرم کرم زدایی است.
- هنگام باغبانی یا کار در مناطقی که ممکن است سگ، گربه یا سایر حیوانات ادرار کرده یا مدفوع کرده اند، دستکش بپوشید.
- هرگونه مدفوع را در از محل زندگی خود بردارید و وقتی سگ خود را برای پیاده روی می برید، خم شوید.
- همه مواد زائد را سریع و ایمن دفع کنید.
- اجازه ندهید فرزندانتان با مدفوع حیوانات خانگی شما تماس بگیرند یا حیوان خانگی شما با مدفوع بچه های شما تماس بگیرد.
-همیشه از شستن دست های خود پس از دست زدن به هر حیوانی اطمینان حاصل کنید.
-ظروف غذا و آب جداگانه برای سگ و گربه خود تهیه کنید و آنها را جدا از ظروف خانواده خود بشویید و ذخیره کنید.
- ملافه های حیوان خانگی را به طور مکرر بشویید.
- به طور معمول از محصولات کنترل کننده کک و کنه استفاده کنید.
راه های پیشگیری از انتقال بیماری زئونوز به انسان چیست؟
با شستن مرتب دست با آب و صابون دست ها را پاکیزه نگه داریم، بخصوص زمانی که به حیوانات و اشیا در تماس هستیم و دست می زنیم. درصورت در دسترس نبودن آب وصابون از الکل 60 درصد برای ضد عفونی دست ها استفاده شود. از تماس با حیوانات بیمار پرهیز کنید، از تماس کودکان و خانم های باردار و افرادی که دارای ضعف سیستم ایمنی هستند خودداری شود
