آلبینیسم یا زالی یک بیماری وراثتی ژنتیکی است که در آن فرد مبتلا با رنگدانه ملانین کم یا بدون رنگدانه در مو، چشم و پوست به دنیا می‌آید. آلبینیسم معمولاً موجب روشن‌تر شدن رنگ پوست و مو و چشم فرد نسبت به سایر اعضای خانواده می‌شود و معمولا با مشکلات بینایی در ارتباط است. هیچ درمانی برای این بیماری نادر وجود ندارد؛ اما تغییرات سبک زندگی به بیمار کمک می‌کند تا سالم بماند و زندگی عادی داشته باشد. برای شناخت بیشتر این بیماری و علائم و درمان آن با این مقاله از دکتر مهناز شکروی همراه باشید.
دلایل ابتلا به آلبینیسم
چندین ژن دستور ساخت پروتئین هایی را که در تولید ملانین نقش دارند را می دهند. ملانین توسط سلول هایی به نام ملانوسیت ها تولید می شود که در پوست، مو و چشم شما یافت می شود.
آلبینیسم یا زالی ناشی از جهش در یکی از این ژن هاست. انواع مختلف آلبینیسم یا زالی می تواند رخ دهد، که عمدتا بر اساس آن جهش ژن باعث اختلال می شود. این جهش ها ممکن است منجر به تولید نشدن ملانین یا کاهش مقدار قابل توجهی ملانین شود.
علائم زالی چیست؟
علائم آلبینیسم یا زالی شامل درگیری پوست، مو و چشم و بینایی است.
پوست: قابل تشخیص ترین شکل آلبینیسم یا زالی منجر به سفیدی موها و پوست بسیار روشن در مقایسه با خواهر و برادرهای آن فرد می‌شود. رنگ پوست و رنگ مو می‌تواند از سفید تا قهوه ای باشد و ممکن است تقریبا همانند والدین یا خواهر و برادر بدون آلبینیسم یا زالی باشد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید، در برخی افراد ممکن است موجب:
- کک مک
- خال، با یا بدون رنگدانه (خال بدون رنگدانه به طور کلی صورتی رنگ است)
- لکه‌های بزرگ مانند کک مک
- آفتاب سوختگی
با این حال در برخی از افراد مبتلا به آلبینیسم، رنگ پوست هرگز تغییر نمی‌کند. در برخی دیگر، تولید ملانین ممکن است در دوران کودکی و نوجوانی شروع شود یا افزایش یابد و تغییرات جزئی در رنگدانه ایجاد شود.
مو: رنگ مو می‌تواند از بسیار سفید تا قهوه ای باشد. افراد آفریقایی یا آسیایی که آلبینیسم یا زالی دارند ممکن است رنگ موهایشان زرد، قرمز یا قهوه ای باشد. رنگ مو ممکن است در اوایل بزرگسالی یا با قرار گرفتن در معرض مواد معدنی موجود در آب یا محیط زیست تیره شود و با افزایش سن نیز تیره‌تر گردد.
رنگ چشم: مژه و ابرو اغلب کم رنگ است. رنگ چشم می‌تواند از آبی کم رنگ تا قهوه ای متفاوت باشد و ممکن است با افزایش سن تغییر کند. کمبود رنگدانه در قسمت رنگی چشم‌ها (عنبیه) موجب می‌شود تا حدودی شفاف شود. این بدین معنی است که عنبیه چشم نمی‍‌تواند به طور کامل از ورود نور به چشم جلوگیری کند. از این جهت، ممکن است چشم‌هایی با رنگ‌های بسیار روشن در بعضی از نورها به رنگ قرمز ظاهر شوند.
بینایی: اختلال بینایی یک ویژگی کلیدی در همه انواع آلبینیسم یا زالی است. مشکلات چشمی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حرکت غیرارادی و سریع چشم به جلو و عقب (نیستاگموس)
- ناتوانی هر دو چشم برای تمرکز در یک نقطه جهت‌گیری می‌شود یا ناتوانی در حرکات هماهنگ هردو چشم(استرابیسم یا لوچی)
- دوربینی یا نزدیک بینی شدید.
- حساسیت به نور(فتوفوبیا)
- انحنای غیر طبیعی سطح جلویی چشم یا لنز داخل چشم (آستیگماتیسم)، که موجب بروز تاری دید می‌شود.
- رشد غیرطبیعی شبکیه، که نتیجه آن کاهش بینایی است.
- سیگنال‌های عصبی از شبکیه به مغز که مسیرهای عصبی معمول را دنبال نمی‌کنند.
- ضعف ادراک عمقی
- کاهش بینایی (بینایی کمتر از ۲۰/۲۰۰) یا نابینایی کامل
پیشگیری از بیماری آلبینیسم در کودکان
همان طور که گفته شد، آلبینیسم یا زالی یک بیماری ژنتیکی مادام العمر است که هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. بنابراین انجام تحقیقات و آزمایش های لازم قبل از ازدواج، برای پیشگیری از تولد یک کودک مبتلا به آلبینیسم مفید است. بنابراین اگر یکی از اعضای خانواده زن یا مرد مبتلا به آلبینیسم باشد، یک مشاور ژنتیک می تواند به شما در درک نوع آلبینیسم و احتمال داشتن فرزندی مبتلا به این بیماری کمک کند.
درمان بیماران مبتلا به زالی
درمان معمولا شامل موارد زیر است:
مراقبت از چشم: شامل معاینه سالانه چشم توسط چشم پزشک و احتمالا استفاده از لنزهای اصلاح کننده چشم و عینک است. اگرچه جراحی به ندرت بخشی از درمان مشکلات چشم در ارتباط با آلبینیسم یا زالی است، پزشک شما ممکن است عمل جراحی بر روی عضلات چشمی را انجام دهد تا حرکات غیر طبیعی چشم مانند نیستاگموس را به حداقل برساند. جراحی برای اصلاح استرابیسم ممکن است شرایط را کمتر قابل توجه کند.
مراقبت از پوست و جلوگیری از سرطان پوست: که شامل ارزیابی سالانه پوست برای غربالگری سرطان پوست یا ضایعات پوستی که می‌تواند منجر به سرطان شود می‌باشد. یک نوع سرطان مهاجم پوست به نام ملانوما وجود دارد که می‌تواند به صورت ضایعات صورتی رنگ بر روی پوست ظاهر شود.
تغییر شیوه زندگی و درمان خانگی
کمک به فرزند مبتلا: شما می‌توانید فرزندتان را به شیوه‌های مراقبت از خود که باید تا بزرگسالی ادامه یابد کمک کنید.
ابزارهای هوشمند: از ابزارهای دید کم، مانند یک ذره بینی دستی، ذره‌بینی که به عینک متصل می‌شود، و یک تبلت همگام سازی شده با یک صفحه هوشمند (صفحه الکترونیکی تعاملی با صفحه لمسی) در کلاس درس، کمک بگیرید.
ضدآفتاب: همیشه از کرم ضد آفتاب با فاکتور محافظت از خورشید (SPF30) یا بیشتر استفاده کنید که پوست شما را در برابر نور UVA و UVB محافظت می‌کند.
اجتناب از آفتاب: به طور جدی از قرار گرفتن طولانی مدت در برابر نور خورشید اجتناب کنید.
پوشیدن لباس‌های محافظ: از جمله لباس‌های رنگی، آستین بلند، پیراهن‌های یقه دار، شلوار‌های بلند و جوراب، بپوشید. همچنین لباس‌های مخصوص محافظ UV را می‌توانید بپوشید.
محافظت از چشم‌ها: از عینک آفتابی تیره که مسدود کننده اشعه UV است یا لنزهای فتوکرومیک که در نور روشن تیره می‌شوند استفاده کنید.
امیدوارم این مقاله از وبسایت دکتر مهناز شکروی برایتان مفید بوده باشد. چنانچه در مورد زالی سوالی برایتان پیش آمده می توانید در بخش تماس با ما از دکتر مهناز شکروی بپرسید.
